Franca fillon kufizimin e përdorimit të ujit gjatë krizës së thatësirës

Është një nga lumenjtë kryesorë të Pirenejve lindorë, por Agly në Francë është tharë thuajse i tëri kur jemi ende në mes të majit. Toka e tharë dëshmon mungesën e ujit në zonën turistike, por edhe tek ato të përdorura nga fermerët. Prefektura ka shpallur gjendjen e krizës, që është dhe niveli më i lartë i alarmit. Rrjedhimisht, këtij kopshti frutor do t’i duhet t’i përshtatet kufizimeve të ujit, një goditje e rëndë në një kohë kur thatësira ka shkaktuar shumë dëme. “Sythi në këtë stinë duhet të rritej këtu. Ai rritet gradualisht dhe normalisht ka ngjyrë të fortë të kuqe. Fakti që është një e kuqe e zbehtë tregon mungesën e ujit”, tha fermeri Pascal Maillols. Me kufizimet e reja nuk do të ketë më mbushje të pishinave, apo ujitje të bimëve të kopshteve dhe hapësirave të gjelbra. Përjashtim bëhet nëse uji vjen nga një sistem ripërdorimi. Edhe dushet në plazhe do të ndalohen. Zona ka një deficit shirash që varion nga 60 në 65 për qind në 12 muajt e fundit.

Këto janë frutat më të shëndetshëm për dietën tuaj

Frutat shpesh konsiderohen si një rostiçeri e shëndetshme dhe për arsye të mirë. Pra, shumë lloje frutash ofrojnë një sërë vitaminash, mineralesh, fibrash dhe antioksidantësh tërësisht natyralë, kështu që ju mund të përfitoni si nga përmbajtja ushqyese e frutave ashtu edhe nga shija e tyre. Ju mund të pyesni veten se cili është fruti më i shëndetshëm për t'u ngrënë? Nutricionistët dhe ekspertët e shëndetit do t'ju ndihmojnë të zgjidhni frutat më të shëndetshme për t'u ngrënë.

Avokado

"Avokado vazhdon të rritet në popullaritet dhe mund të shihet në gjithçka, nga smoothies deri te avokadot e ngrira. Më pëlqen t'i rekomandoj për shëndetin e zemrës, pasi ngrënia e ushqimeve të pasura me kalium si avokado mund të ndihmojë në uljen e efekteve të natriumit", thotë Amy Gorin, MS., RDN, pronar i Plant Based with Amy.

Sot shënohet Dita Botërore e Zogjve Shtegtarë

Uji dhe rëndësia e tij për zogjtë shtegtarë dhe kërcënimet në rritje si për cilësinë ashtu edhe për sasinë e ujit, është fokusi i Ditës Botërore të Zogjve Shtegtarë të këtij viti, një fushatë globale që synon të rrisë ndërgjegjësimin për migrimin e zogjve dhe nevoja për bashkëpunim ndërkombëtar për t'i ruajtur ato. Aktivitetet për të shënuar fushatën do të mbahen globalisht në dy ditë piku në maj dhe tetor nën temën "Uji: Mbrojtja e jetës së shpendëve". Uji është thelbësor për ruajtjen e jetës në planetin tonë. Zogjtë shtegtarë mbështeten në ujin dhe habitatet e tij të lidhura me liqenet, lumenjtë, përrenjtë, pellgjet, kënetat dhe ligatinat bregdetare për shumim, pushim, furnizim me karburant gjatë migrimit dhe dimërimit. Megjithatë, kërkesa në rritje e njeriut për ujë, së bashku me ndryshimet klimatike, ndotjen dhe faktorë të tjerë, po kërcënojnë këto ekosisteme të çmuara ujore.

Vritet luani më i vjetër dhe më ikonik në Kenia

Luani më i vjetër dhe më ikonik, i quajtur Lonkiito, është vrarë nga barinjtë në Parkun Kombëtar Amboseli që ndodhet në rrëzë të malit Kilimanxharo. Shërbimi i Kafshëve të Egra Kenia (KWS) ka konfirmuar vdekjen e luanit i cili ishte larguar nga parku i tij në kërkim të ushqimit në mes të thatësirës më të keqe ndonjëherë në mbi 40 vjet në Afrikën Lindore. Në një rast konflikti njeri-kafshë të egra, barinjtë në fshatin Olkelunyiet goditën me shtiza luanin të mërkurën mbrëma pasi ai përbënte një kërcënim për bagëtinë e tyre, shtoi ai. Përgjatë viteve, luani i mrekullueshëm mahniti turistët e shumtë, duke lënë pas kujtime të dashura dhe një trashëgimi të thellë.

Ndryshimet klimatike, qytetet mund t’i nënshtrohen rritjes së temperaturës dy herë më shumë

Qytetet janë në nivelin më të lartë të rrezikut nga ngrohja globale. Një qytet i madh mund t'i nënshtrohet rritjes së temperaturës dy herë më shumë se zonat e tjera. A po bëjnë administratat publike mjaftueshëm për t'i mbajtur qytetet të ftohta ndaj të nxehtit? Ndërsa kriza klimatike po shkakton ndryshime të rëndësishme të temperaturës në mbarë botën, qytetet e mëdha janë shndërruar në kuti masive të nxehta. Akumulimi i faktorëve të shumtë si përdorimi i ajrit të kondicionuar, numri i veturave që lëshojnë CO2 dhe mungesa e shatërvanëve dhe korridoreve të gjelbra do të thotë që qytetet mund të jenë, veçanërisht në verë, një kurth për të moshuarit, fëmijët dhe më të rrezikuarit. Sipas Kombeve të Bashkuara, më shumë se gjysma e popullsisë së botës jeton në qytete dhe kjo shifër ka të ngjarë të rritet në më shumë se dy të tretat deri në vitin 2030. Qytetet konsumojnë një pjesë të madhe të furnizimit me energji në botë dhe janë përgjegjëse për rreth 70 për qind të emetimeve të gazrave serrë në botë që lidhen me energjinë, të cilat thithin nxehtësinë dhe shkaktojnë ngrohjen globale.

Përfitimet nga përdorimi i energjisë së rinovueshme

Megjithëse energjia e rinovueshme ka rezultuar të jetë e favorshme për zhvillimin e qëndrueshëm, ka ende shumë mite negative mes njerëzve. Për t'i ndihmuar njerëzit të dinë më shumë rreth saj, ne rendisim këtu pesë përfitimet më të rëndësishme të energjive të rinovueshme:

Ndihmon në luftimin e ndryshimeve klimatike

Duke qenë se nuk lëshon gazra serrë gjatë prodhimit të saj, energjia e rinovueshme është një aleat thelbësor për të zbutur ndikimin e shoqërisë në mjedis, duke ndihmuar kështu në uljen e efekteve të ndryshimeve klimatike.

Monumenti i natyrës "Ujëvara e Sotirës", ndër më të bukurin në Shqipëri

Kjo mrekulli e natyrës sonë është krijuar në fundin e shpatit verior të malit të Tomorit, afër fshatit Sotirë (Gramsh), aty ku shkëmbinjtë gëlqerorë përfundojnë shtrirjen e tyre në një katarakt ku si me magji nga 'zemra e shkëmbit' shfaqen dy burime masive ujore. Kur e sheh nga tarraca shkëmbore përballë, por edhe kur ndodhesh nën piklat e uji që shpërndahen në ajër, e kupton se sa fat është të jesh këtu, në këtë copëz mrekullie të natyrës sonë. Ujërat që rrjedhin furishëm përmes shkëmbinjve gëlqerorë e që bien në trajtë çurgjesh nga lartësitë 20-100 metra, të bëjnë të përhumbesh totalisht në një spektakël ngjyrash e përjetimesh. Banorët e zonës, dy burimet ujore që dalin nga kataraktet i quajnë Currega e Madhe dhe Currega e Vogël.

Ndryshimet klimatike, Spanja do të ndalojë punën në natyrë në kushte ekstreme të nxehtësisë

Spanja është vendosur të ndalojë punën në natyrë gjatë periudhave të nxehtësisë ekstreme, njoftoi të mërkurën ministrja spanjolle e Punës Yolanda Diaz. “Ndryshimi i klimës... ka hyrë në jetën e njerëzve të rregullt. Është e vërtetë”, tha ajo, duke shpjeguar planin e qeverisë për të modifikuar legjislacionin ekzistues të punës. Diaz sqaroi se ndalimi do të zbatohej kur agjencia meteorologjike e Spanjës, AEMET, të lëshojë paralajmërime të kuqe ose portokalli të nxehtësisë, një skenar që tashmë është shpalosur në disa raste jashtëzakonisht të nxehta këtë vit. "Në të kaluarën, ne kemi parë incidente shumë të rënda... ku punëtorët i janë nënshtruar goditjes nga nxehtësia", shtoi ajo. Verën e kaluar gjatë një valë të nxehti në Madrid, për shembull, një 60-vjeçar vdiq teksa pastronte rrugët e qytetit. Ditë më vonë, një tjetër 56-vjeçar vdiq teksa dërgonte fletushka nëpër shtëpi.

Emetimet e metanit rriten në mënyrë alarmante në vitin 2022

Sipas të dhënave satelitore, rrjedhjet e metanit nga dy fushat kryesore të karburanteve fosile të Turkmenistanit shkaktuan më shumë ngrohje globale në vitin 2022 sesa të gjitha emetimet e karbonit në Britaninë e Madhe. Ekspertët kanë thënë për Guardianin, emetimet e gazit të fuqishëm serrë nga vendi i pasur me naftë dhe gaz janë "marrëveshje" dhe një problem "tërbues" që duhet të jetë i lehtë për t'u rregulluar. Të dhënat e prodhuara nga Kayrros për Guardian zbuluan se fusha perëndimore e karburanteve fosile në Turkmenistan, në bregun e Kaspikut, rrodhi 2.6 milion ton metan në vitin 2022. Fusha lindore emetoi 1.8 milion ton. Së bashku, të dy fushat lëshuan emetime të barazvlefshme me 366 milion ton CO2, më shumë se emetimet vjetore të Britanisë, të cilat janë të 17-at më të mëdha në botë.

Hithra (Urtica dioica L.), bima me përdorim të gjerë në shumë sektorë

Eshtë bimë e egër, që lulëzon në klimat më të buta të botës; hithra thumbuese është veçanërisht e dhënë pas tokës së lagur, të pasur me lëndë ushqyese. Është e pranishme në gardhet mbrojtës, kufijtë e fushave, zonat me bar dhe tokat e shkreta, ku hedh farat e saj të pjalmuara nga era shumë larg. Fibrat nga rrobat e bëra nga hithrat janë gjetur në vendet e epokës së bronzit. Edhe në shekullin e njëzetë, uniformat e ushtarëve të ushtrisë gjermane në Luftën e Parë Botërore ishin bërë nga fijet e tjerrura të hithrave.  Në Luftën e Dytë Botërore, Britania përdori një bojë jeshile të errët të marrë nga hithrat për maskim, në të njëjtën kohë duke nxjerrë klorofil për përdorim në ilaçe. Klorofili akoma nxirret për t'u përdorur si agjent ngjyrosës mjekësor dhe i kuzhinës.

National Geographic shkruan për shtigjet e egra të ecjes në trekëndshin kufitarë Kosovë-Maqedoni-Shqipëri

Artikulli i Nacional Gjeografik i vlerëson këto shtigje si një nga zonat e rralla dhe të paprekur në Ballkanin Perëndimor që shfaqin bukurinë mahnitëse të maleve dhe shumë pak të vizituara të kontinentit të Evropës. Mes tjerash në artikull thuhet se “Vargmalet e Ballkanit Perëndimor mbajnë një pjesë të historisë evropiane pak të njohur për pjesën tjetër të Evropës, për shkak të konflikteve që kanë ndodhur në këtë regjion. Shtigjet e ecjes së Sharrit që shtrihen në lartësi mbi 225 miljesh, janë një mundësi që të gjurmoni kufijtë e Kosovës, Shqipërisë dhe Maqedonisë së Veriut, duke ju ofruar të shihni edhe liqenet ndër më të vjetrat në kontinent. Në lartësite e këtyre maleve është një mbretëri e mjegullt e majave të pafundme jeshile, të mbushura me kullota dhe me burime ujore. Shumë nga këto shtigje që përdoren sot, janë përdorura edhe nga karvanët romakë në shekullin e dytë para erës sonë”.

Etnobotanika dhe studimet ndërdisiplinore mbi bimët në kulturën dhe ekonominë njerëzore

Etnobotanika është një disiplinë shkencore që studion vendin e bimëve në kulturën njerëzore dhe ndërveprimin e bimëve dhe njerëzve. Ky lloj kërkimi u quajt për herë të parë etnobotanikë nga John W. Harsberger, profesor i botanikës në Universitetin e Pensilvanisë në SHBA në vitin 1895, pra 126 vjet më parë! Etnobotanika që atëherë ka evoluar në dhjetëra varietete që kanë të bëjnë me mjekësinë bimore, bimët ushqimore, dietat bimore, speciet psikoaktive, përdorimin e bimëve në kozmetologji, ndërtim, arkeobotani, fitomeliorim, madje edhe disa nga bazat e bioartit dhe shumë aspekte të tjera të kontakteve tona. me bimë. Aktualisht, interesi në botë për studimet ndërdisiplinore mbi bimët në kulturë dhe ekonominë njerëzore po rritet me shpejtësi dhe po krijohen kurse studimi të veçanta, kurse dhe grupe diskutimi kushtuar etnobotanikës së kuptuar gjerësisht. 

Pema më e vjetër në botë ndodhet në Kili, mosha e saj është ultramijëvjeçare

Pema më e vjetër në botë u gjet në Kili: mosha e saj është e pabesueshme. Një pemë që mbiu për herë të parë më shumë se 3000 vjet para lindjes së Krishtit, duke e bërë atë pemën më të vjetër në planet, është një selvi madhështore (Fitzroya cupressoides) me nofkën (Gran Abuelo). Analizat janë rezultat i matjeve të drejtpërdrejta dhe i përafrimeve dhe i supozimeve të bëra duke marrë parasysh gjeografinë dhe botanikën e vendit. Alerse Milenario, siç shkon emri i tij lokal sepse ndodhet në Parkun Kombëtar Alerse Costero, ka mbijetuar gjatë gjithë këtyre viteve falë vendndodhjes së tij në rrëzë të një gryke të lagësht dhe mund t’i ndihmojë studiuesit të kuptojnë efektet e ndryshimeve klimatike në florën në botë.

Ndryshimi i kurrikulave për ndryshimet klimatike

Dr. Zeqir Veselaj, Ligjërues i Edukimit mjedisor në Universitetin e Prishtinës

Në kuadër të projektit është bërë një hulumtimi me 308 student të 12 universiteteve publike e kolegjeve private dhe 49 fakulteteve respektive mbi qëndrimet, njohuritë dhe besimet e tyre mbi ndryshimet klimatike Vjeshta e vitit 2022 erdhi me paralajmërimet nga shumë burime për një krizë të mundshme energjetike dimërore si pasojë e situatës globale me tregun e energjisë që erdhi me luftën në Ukrainë. Qytetarët e brengosur blenë burime për ngrohje me çmime pothuajse të dyfishuara duke iu frikësuar ashpërsisë së dimrit. Megjithatë, dimri i këtij viti do të mbahet mend si dimri pa borë. Kjo pasi shumicës së kosovarëve të zonave më të ulta, këmba në borë u shkeli tek në javën e parë të prillit, pra dy javë pasi kishim hyrë në pranverën kalendarike. Përveç se bora erdhi vonë, ajo e solli edhe një të ftohtë që zgjati e që nuk ishte i zakonshëm për këtë periudhë të vitit.

4 prej hënave të Uranit mund të kenë ujë

Shkencëtarët e NASA-s kanë zbuluar se 4 nga hënat e akullta të Uranit mund të kenë oqeane të fshehura poshtë sipërfaqes së tyre, dy prej të cilëve mund të jenë mjaftueshëm të ngrohtë për të pasur jetë. Ata analizuan të dhënat nga dy fluturime pranë planetit në vitet 1980 të kombinuar me modelimin kompjuterik dhe përcaktuan se hënat Ariel, Umbriel, Titania dhe Oberon me shumë gjasa kanë oqeane midis bërthamës dhe kores së akullt, disa prej të cilëve mund të kenë thellësi prej disa kilometrash. Me anë të simulimit kompjuterik, ata zbuluan se mantelet shkëmbore të hënave çlirojnë lëng të nxehtë që mund të ndihmojë në ruajtjen e një mjedisi të ngrohtë që zhvillon jetën.

Karl Gega, shqiptari që gjendet i varrosur afër Mozartit, Beethovenit dhe Schubertit

Karl Gega karrierën si inxhinier e filloi me ndërtime rrugësh dhe ujësjellës në Venedik. Ndër të tjera ndihmoi në ndërtimin e rrugës “Strada d’alemagna”, rrugës nga Treviso për në Cortina d’Ampezzo. Gega ishte me prejardhje shqiptare. Eshtrat e Gegës janë të vendosura në varrezat monumentale të njerëzve më të shquar të Austrisë, pranë Mozartit, Beethoven-it, Schubert-it, Strauss-it, Brahms-it dhe Alois Negrellit.Carl (Ritter) nga Ghega-Karl Gega Prindërit e Karl Gega-jt ishin me origjinë shqiptare, kjo dëshmohet edhe nga studiuesi dhe albanologu Kanadez Robert Elsie, kur thotë se prindërit e Gegës ishin me prejardhje shqiptare. Edhe dijetarët e tjerë e pranojnë faktin e prejardhjes së Gegës.

10 vendet që lexojnë më së shumti libra në botë

Sipas të dhënave të Indeksit “World Culture Score” me bazë në Mbretërinë e Bashkuar, janë përcaktuar vendet që lexojnë më shumë libra në botë. Ndër 10 vendet që lexojnë më shumë libra në botë, 6 janë nga Azia dhe 4 janë nga Evropa. Në vitin 1995, UNECSO shpalli 23 Prillin “Ditën Botërore të Librit dhe të Drejtës së Autorit”. Data e vdekjes së dy shkrimtarëve të rëndësishëm, si Miguel de Cervantes dhe William Shakespeare, ishte efektive në zgjedhjet e 23 prillit. Kështu u përcaktua Dita e Librit të Ëndrrave. Dita Botërore e Librit “festohet” prej 28 vitesh në më shumë se 100 vende. Kjo për të fituar zakonin e leximit dhe njohjen e fëmijëve me librat. UNESCO zgjedh çdo vit një Kryeqytet të ri Botëror të Librit. Këtë vit, Akra, kryeqyteti i vendit afrikan Gana, u zgjodh si Kryeqyteti Botëror i Librit.

Disa fakte tronditëse për ndryshimet klimatike

Herën e fundit që niveli i dioksidit të karbonit në planetin tonë ishte aq i larta sa është sot, ishte më shumë se 4 milionë vjet më parë . Nga CO2 atmosferik dhe niveli i detit qe rritet deri te ngrohja globale e ndotja e ajrit , po sjellim disa fakte interesante tronditese të ndryshimeve klimatike për të cilat shumica e njerëzve nuk janë të bindur..

1. Jemi të sigurt që e kemi shkaktuar atë

Paneli Ndërqeveritar i OKB-së për Ndryshimet Klimatike (IPCC) filloi raportin e tij të vitit 2021 me deklaratën e mëposhtme: "Është e qartë që ndikimi njerëzor ka ngrohur atmosferën, oqeanin dhe tokën".

Si jemi kaq të sigurt? U desh pak kohë, por modelimi i klimës tani është mjaft i rafinuar për të parashikuar se si do të shkonin gjërat pa ndikimin njerëzor, brenda një kufiri gabimi. Megjithatë, ajo që po vëzhgojmë sot është përtej kufirit të gabimit, duke dëshmuar se ne e kemi nxitur ndryshimin.

Cilat janë moshat e njeriut?

Njeriu ka disa mosha, sikurse janë mosha kalendarike apo biologjike, mosha psikologjike, mosha funksionale dhe mosha sociale.

 Çfarë është mosha kalendarike ose kronologjike?

Është ajo moshë që nënkupton datën, muajin dhe vitin, pra datëlindjen. Ajo dëshmohet me kartë identiteti, pasaportë apo certifikatë lindjeje. Jo të gjithë njerëzit e dinë moshën e tyre kalendarike. Ka vende ku lindja nuk regjistrohet menjëherë. Diku edhe për shkak të luftës. Ajo moshë tregon kohëzgjatjen që ka kaluar njeriu që nga lindja dhe shërben si tregues i thjeshtë kohor për organizimin e proceseve shoqërore, që janë përcaktuar nga ligji, si për shembull hyrjen në shkollë, moshën madhore, bashkëshortësinë, moshën e pensionit etj. Nga pikëpamja gerontologjike, mosha kalendarike nuk është shumë domethënëse, sepse ka dallime të mëdha në mes njerëzve të së njëjtës moshë.

Ora e Luleve të Linnaeus

Shumë lloje të bimëve të lulëzuara hapin dhe mbyllin lulet e tyre në periudha të caktuara gjatë ditës.  Personi i parë që bëri një vëzhgim të regjistruar të këtij fenomeni ishte Androsthenes, një admiral i Aleksandrit të Madh, i cili vuri re se një pemë tropikale Tamarind ngrinte gjethet e tyre gjatë ditës dhe i rrëzonte ato gjatë natës. Në vitin 1729, Jean-Jacques d'Ortous de Mairan, një astronom francez, bëri eksperimentin e parë të vërtetë kronobiologjik në histori, në të cilin ai mori një Mimoza pudica dhe e mbajti nën errësirë të vazhdueshme brenda një dollapi. Pavarësisht mungesës së dritës së diellit, de Mairan ishte i magjepsur të vëzhgonte hapjen dhe mbylljen e përditshme të gjetheve. Çuditërisht, de Mairan nuk arriti të shihte – ndoshta sepse nuk ishte botanist – se kjo ishte e mundur vetëm për shkak të ekzistencës së një ore të brendshme. Në vend të kësaj, përfundimi që ai nxori ishte se bima ishte në gjendje "të ndiente Diellin pa e parë ndonjëherë". Koncepti i orëve të brendshme që drejtojnë lëvizjet ritmike në bimë u zhvillua shumë më vonë.

Parku nacional Kao Jai ne Tajlandë ua dërgon me postë mbeturinat vizitorëve të papërgjegjshëm

Vizitorët e parqeve nacionale në Tajlandë me të kthyer në shtëpi do të mund të pranojnë pako, në të cilat u dërgohen mbeturinat të cilat i kanë lënë në ambiente të gjelbëruara. Pas numrit të madh të vizitorëve që kishin lënë pas vetes grumbuj me mbeturina gjatë vikendit të kaluar në parkun nacional Kao Jai në afërsi të Bangkokut, ministri i Ambientit, Varavut Silpa-archa, ka vendosur t’ua dërgoj “pronarëve” me postë në pako të ndryshme, transmeton Telegrafi. “Kemi mbledhur mbeturinat e juaja dhe i kemi futur në një kuti kartoni, po ua dërgojmë në shtëpi. Ky veprim do të duhej t’ju këndellte që më të mos hidhni mbeturina në ambiente publike”, thuhet në mesazhin përbri pakove.

Tartufi shqiptar, këpurdha e rrallë me vlera të mëdha ekonomike.

Rreth 3.000 euro për një kilogram tartuf dhe në Shqipëri kjo kërpudhë e rrallë rritet gjerësisht. Tartufi shqiptar është shumë i ngjashëm me kushëririn e tij francez, por ato kushtojnë shumë më pak. Aq me vlerë është tartufi i bardhë saqë është i kuotuar edhe në bursë, ku çmimet fillojnë nga 300 në 1000 Euro. Tartufi është një lloj kërpudhe që rritet në rrënjët e lisit, blirit, pishës dhe shelgut të eg ër. Zakonisht ai rritet në tokë ranore dhe nuk ka as rrënjë, as gjethe, as degë. Kjo specie është në formën e zhardhokut dhe e merr ushqimin nga rrënjët e bimëve të tjera. Ai thith prej rrënjëve kripëra minerale, të cilat janë pikërisht ato që e bëjnë kaq të kërkuar dhe të çmuar këtë specie të rrallë. Në natyrë gjenden disa lloje tartufi. I ziu është ai që haset më shpesh dhe që arrin një vlerë deri në 350 euro për kilogramë.

Miss Tajlanda promovon mbrojtjen e mjedisit. Paraqitet me fustan të punuar me tapa kanaçesh në Miss Universe

Konkursi i Miss Universe filloi me konkursin paraprak dhe një konkurrente tashmë është bërë titull kryesor. Miss Tajlanda Anna Sueangam-iam mahniti turmën me një fustan të bërë pjesët e aluminit të kanaçeve, të cilin e veshi gjatë fustanit të mbrëmjes. 

Tani fustani është bërë viral, duke grumbulluar më shumë se 150,000 pëlqime që kur Sueangam-iam ndau një foto në Instagramin e saj. 

Ky fustan, i cili u dizenjua nga marka Manirat dhe njihet si “Fustani i Fshehur i Çmuar i Diamantit” – kombinon fletët tërheqëse prej alumini të kanaçeve me kristalet Sëarovski. 

Shkaba e vogel me gjurmues satelitor fluturoi 32 mijë kilometra në një vit

Një shkabë e vogël e quajtur Midas, e cila ishte pajisur me një transmetues satelitor në provincën Eskişehir të Turqisë qendrore, së fundmi u kthye në pikën e tij të nisjes pasi fluturoi 32.000 kilometra dhe përshkoi nëntë vende brenda një viti. Shkaba u kap si rezultat i punës së kryer në kuadër të “Projektit të Konservimit të Shkabës së Vogël” të kryer nga Drejtoria e Kopshtit Zoologjik të Bashkisë Metropolitane Eskişehir dhe Shoqata “KuzeyDoğa”. Midas është shkabë egjiptiane (Neophron percnopterus), që renditet ndër speciet në rrezik zhdukjeje nga Bashkimi Ndërkombëtar për Ruajtjen e Natyrës. Ai u lirua në mjedisin e tij natyror më 23 prill 2022 pasi iu vu zilja dhe u pajis me një transmetues satelitor.

Alarmohen shkencëtarët: Ngrohja e oqeaneve po vazhdon me ritëm të shpejtë

Ngrohja e shpejtë e kohëve të fundit e oqeaneve të botës ka alarmuar shkencëtarët të cilët shqetësohen se do të kontribuojë në ngrohjen globale. Këtë muaj, sipërfaqja globale e detit arriti një temperaturë të re rekord të lartë. Ajo kurrë nuk është ngrohur kaq shpejt dhe kaq shumë. Shkencëtarët nuk e kuptojnë plotësisht pse ndodhi kjo, por ata shqetësohen se, e kombinuar me modelet e tjera të motit, temperatura e botës mund të arrijë një nivel të ri shqetësues deri në fund të vitit të ardhshëm. Ekspertët besojnë se një ngjarje e fortë e motit El Niño, një sistem moti që ngroh oqeanin, do të ndodhë gjithashtu gjatë muajve të ardhshëm. Oqeanet më të ngrohta mund të vrasin jetën detare, të çojnë në mot më ekstrem dhe të rrisin nivelin e detit. Ato janë gjithashtu më pak efikase në thithjen e gazrave serrë që ngrohin planetin.

Vendet evropiane zotohen të rrisin prodhimin e energjisë nga era

Një grup vendesh të Evropës Perëndimore të udhëhequra nga Gjermania dhe Franca u zotuan të hënën të rrisin më tej prodhimin e energjisë së pastër nga fermat e erës në Detin e Veriut për të përmbushur qëllimet klimatike dhe për të reduktuar varësinë e tyre strategjike energjetike nga Rusia. Udhëheqësit e tyre u zotuan gjithashtu të përmirësojnë sigurinë rreth rrjetit të energjisë nënujore në rritje, në mënyrë që të mos bjerë viktimë e kërcënimeve hibride. Frika nga sulme të tilla është rritur që nga pushtimi rus i Ukrainës vitin e kaluar. “Mullinjtë e erës në det, por edhe kabllot dhe tubat në tokë janë të prirur për sabotim ose spiunazh”, tha kryeministri belg dhe mikpritës i samitit Alexander De Croo, raporton Associated Press.

Copernicus: Alpet humbën sasi të madhe akulli në 2022 si kurrë më parë

Vitin e kaluar është shkrirë më shumë akull nga akullnajat e Alpeve se kurrë më parë, njoftoi shërbimi i BE-së për ndryshimet klimatike Copernicus. Akullnajat e Alpeve kanë humbur më shumë se 5 kilometra kub akull, thuhet në raportin shërbimit Evropian të Gjendjes Klimatike 2022 (ESOTC 2022), duke shtuar se vera e vitit të kaluar ishte më e ngrohta e regjistruar ndonjëherë. Temperaturat e verës ishin mesatarisht 1,4 gradë mbi periudhën e referencës 1991-2000. Sipas Copernicus, temperaturat në Evropë po rriten me rreth dyfishin e mesatares globale. "Klima që na pret do të jetë shumë, shumë më ndryshe nga klima në të cilën jemi rritur", tha drejtori i Copernicus, Carlo Buontempo. Vera e vitit 2022 u shënua nga një thatësirë e madhe që preku më shumë se një të tretën e Evropës, sipas Copernicus, duke prekur bujqësinë, transportin dhe furnizimet me energji, transmeton Anadolu.

Bashkimi Evropian do të ndalojë produktet që shkaktojnë shkatërrimin e pyjeve

Parlamenti Evropian (PE) miratoi ligjin i cili përfshin ndalimin e importimit në vendet e Bashkimit Evropian (BE) për produkte të ndryshme si sojë, mish viçi, vaj palme, dru, kakao dhe kafe, të cilat prodhohen duke dëmtuar pyjet. Në seancën e Asamblesë së Përgjithshme të mbajtur në Strazburg, me 552 vota pro u pranua ligji i përgatitur për të parandaluar shkatërrimin e pyjeve në gjithë botën, për të luftuar ndryshimin e klimës dhe për të parandaluar humbjen e biodiversitetit. Sipas ligjit, produktet e shitura në tregjet e BE-së nuk duhet të jenë shkak për shkatërrimin e pyjeve në mbarë botën. Kompanitë do të mund të shesin në tregun e BE-së produkte të cilët nuk shkaktojnë prishjen e pyjeve dhe shpyllëzim.

Efektet e ndryshimeve klimatike në planet gjithnjë e më të dukshme

Temperaturat mesatare globale janë rritur me më shumë se 1°C që nga vitet 1850. 2015, 2016, 2017, 2018, 2019, 2020, 2021 dhe 2022 ishin vitet më të nxehta të regjistruara ndonjëherë. Shifrat na tregojnë se planeti është ngrohur që nga Revolucioni Industrial. Një grafik që tregon ndryshimin e temperaturës mesatare globale nga viti 1850 në 2022, krahasuar me një vlerësim të mesatares 1950-1900. Komploti vazhdon të rritet që nga vitet 1960. Kjo grafik tregon ndryshimin e temperaturës globale nga viti 1850 në 2022, krahasuar me një temperaturë mesatare bazë të vlerësuar nga 1850-1900. Ngrohja e planetit çon në shumë ndryshime të tjera në klimën tonë. Ndërsa planeti ngrohet, valët e të nxehtit bëhen më të mundshme. Gjatë viteve të fundit, valët e të nxehtit kanë qenë rreziku më vdekjeprurës global i motit.

Studimi i Agjencisë Evropiane për Mjedisin: Ndotja e ajrit po dëmton fëmijët.

Ndotja e lartë e ajrit si për shembull me grimcat e ngurta çon sipas një studimi të Agjencisë së BE për Mjedisin (EEA) në një vdekje të parakohshme të më shumë se 1200 fëmijëve dhe të rinjve në BE dhe vende si Zvicra, Norvegjia, Islanda, Lichtenshtajni e Turqia. Përveç kësaj ajo rrit rrezikun për sëmundje të tjera të mëvonshme në jetë, sipas raportit të EEA. Autorët e studimit kërkojnë të bëhet me shumë për mbrojtjen e fëmijëve nga pasojat negative të ndotjes së ajrit, deklaroi autoriteti i EEA, që e ka selinë në Kopenhagë. Megjithë përmirësimet në vitet e kaluara ende ndotja me lëndë të ndryshme në shumë vende mbetet mbi vlerat e lejuara të përcaktuara nga Organizata Botërore e Shëndetësisë, sidomos në Evropën Lindore-Qendrore dhe Itali.

Ndryshimet klimatike: Thatësira ka goditur miliona njerëz

Thatësira e pandërprerë që ka shkatërruar Bririn e Afrikës dhe ka lënë më shumë se 20 milionë njerëz të përballen me pasiguri akute ushqimore nuk do të ishte e mundur pa ndryshimet klimatike, ka zbuluar një analizë e re. Që nga tetori i vitit 2020, kjo pjesë e Afrikës Lindore, një nga rajonet më të varfra në botë, është kapluar nga thatësira më e keqe në 40 vjet, pasi pesë sezone radhazi të paprecedentë me shi kanë dështuar. Thatësira ka sjellë ndikime katastrofike në zona të mëdha të Kenias, Somalisë dhe Etiopisë. Dhjetëra mijëra kanë vdekur, të korrat janë tkurrur, bagëtitë kanë ngordhur nga uria dhe pasiguria e ujit janë të përhapura në rritje. Në një botë pa ndryshime klimatike të shkaktuara nga njeriu, kjo thatësirë shkatërruese nuk do të kishte ndodhur. Ky është përfundimi i një studimi të shpejtë të atribuimit të publikuar të enjten nga iniciativa World Weather Attribution. Organizata përbëhet nga një ekip shkencëtarësh ndërkombëtarë, të cilët, menjëherë pas ngjarjeve ekstreme të motit, analizojnë të dhënat dhe modelet klimatike për të përcaktuar se çfarë roli luajti ndryshimi i klimës.

Cilat janë ushqimet e dëmshme për shëndetin tonë që konsumohen në baza ditore?

Ushqimi i duhur është çelësi për ruajtjen e shëndetit, ndaj duhet t'i kushtojmë vëmendje ushqimeve që marrim në trupin tonë çdo ditë. Ushqimi i pashëndetshëm është shpesh shkaku i sëmundjeve të shumta si diabeti, sëmundjet e zemrës apo lloje të ndryshme kanceri. Ka ushqime që janë shumë të dëmshme për shëndetin, ndaj këshillohet që të mos i konsumoni fare ose të paktën të reduktoni marrjen e tyre. Dihet se kjo vlen për ushqimet e pasura me sheqer të rafinuar si ushqimet e yndyrshme, ëmbëlsirat e ndryshme dhe lëngjet e gazuara dhe frutat, por ka edhe ushqime të tjera që duhet t’i shmangni.

Polonia: Kufizon prodhimin e energjisë së rinovueshme për shkak të mbifurnizimit

Polonia u ka kërkuar ofruesve të energjisë së rinovueshme të shkurtojnë prodhimin për shkak të mbifurnizimit me energji elektrike, duke nënvizuar sfidat me të cilat përballet rrjeti i vendit nga zgjerimi i përdorimit të energjisë së gjelbër. Moti me diell rriti prodhimin nga panelet diellore në një kohë të kërkesës së reduktuar gjatë fundjavës, duke nxitur nevojën për të balancuar sistemin e energjisë elektrike të vendit, tha operatori shtetëror i rrjetit Polskie Sieci Elektroenergetyczne. Mbi-furnizimi tejkaloi 3 GW, duke e shtyrë kompaninë të përdorë rregulla të veçanta në lidhje me rreziqet e sigurisë së energjisë.

Shitjet globale të veturave elektrike do të rriten me 35% këtë vit, duke arritur në 14 milionë

Shitjet e veturave elektrike në mbarë botën do të rriten me 35% këtë vit për të arritur në 14 milion dhe do të zgjerojnë pjesën e tyre në tregun e përgjithshëm të veturave në 18%, të nxitura nga programet e fuqishme të mbështetjes në ekonomitë e mëdha, sipas një raport të ri nga Agjencia Ndërkombëtare e Energjisë (IEA). Raporti vjetor i IEA-s i titulluar ‘Perspektiva globale e automjeteve elektrike’ tregon se më shumë se 10 milionë vetura elektrike u shitën në mbarë botën në vitin 2022, një rritje rekord prej 55 për qind krahasuar me vitin e kaluar. Numri i përgjithshëm i veturave elektrike në rrugë arriti në 26 milionë pas rritjes rekord të vitit të kaluar. "Veturat elektrike janë një ndër forcat lëvizëse në ekonominë e re globale të energjisë që po shfaqen me shpejtësi dhe ata po sjellin një transformim historik të industrisë së prodhimit të veturave në mbarë botën", tha në raport Fatih Birol, drejtor ekzekutiv i IEA-s.

Cilat fruta dhe perime kanë më shumë pesticide?

Shumica e njerëzve e dinë se ushqimet me yndyrë të lartë, të përpunuara dhe me shumë sheqer janë të pashëndetshme. Pak besojnë se frutat dhe perimet mund të jenë të dëmshme për shëndetin e tyre. Por kjo është pikërisht ajo që po ndodh. “Afro 75% e frutave dhe perimeve të freskëta jo-organike të shitura në SHBA përmbajnë mbetje të pesticideve potencialisht të dëmshme”, sipas Environmental Working Group. Disa pesticide janë lidhur me çështje shëndetësore si defektet e lindjes, abortet dhe paaftësitë zhvillimore te fëmijët, raporton Qendra për Kontrollin dhe Parandalimin e Sëmundjeve, sipas CNBC. EWG analizoi të dhënat e mbledhura nga Departamenti Amerikan i Bujqësisë dhe Administrata e Ushqimit dhe Barnave çdo vit, që nga viti 2004 ka publikuar listën e produkteve me më shumë pesticide.

Ndryshimet klimatike: Në 10 vitet e fundit janë shkrirë rreth 3 miliard ton akull

Ndryshimi global i klimës shkaktoi shkrirjen e 2 miliardë e 720 milionë tonëve akull në 10 vjet. Cryosat, sateliti i çmontuar i Agjencisë Evropiane të Hapësirës (ESA), gjurmoi 200 mijë ose më shumë akullnaja në periudhën 2010-2020, transmeton Anadolu. Hulumtimi global është bërë mbi gjendjen e akullnajave duke analizuar imazhet nga Cryosat. Në hulumtimin, i cili arriti në përfundimin se ndryshimet klimatike shkaktuan shkrirjen e 2 miliardë e 720 milionë tonëve akulli brenda 10 viteve, u konstatua se masa e humbur e akullnajave korrespondon me 2 për qind të akullnajave në botë. Në studim u konstatua se 89 për qind e akullnajave u shkrinë për shkak të temperaturës së lartë atmosferike ndërsa 11 për qind për shkak të ujit të ngrohtë të oqeanit ose liqenit.

Vendet evropiane kërkojnë masa për reduktimin e mikroplastikave

Një grup vendesh evropiane, përfshirë Gjermaninë, Francën dhe Holandën, kanë kërkuar nga Bashkimi Evropian (BE) që të përgatisë masa detyruese kundër mbetjeve mikroplastike. Sipas lajmit në mediat evropiane, Gjermania, Franca, Holanda, Danimarka, Luksemburgu dhe Norvegjia i dërguan një letër të përbashkët Komisionit Evropian që përfshin marrjen e masave të reja në çështjen e mikroplastikave. Në letrën e vendeve evropiane theksohet se veprimet vullnetare kundër mbetjeve nuk janë të mjaftueshme. Ato i bënë thirrje Komisionit Evropian që të përgatisë masa të reja për t’u zbatuar në nivel të BE-së për parandalimin dhe reduktimin e mikroplastikave në mjedis, si dhe për të kontrolluar dhe vëzhguar përputhshmërinë me rregullat e reja duke krijuar një sistem të përbashkët për monitorimin e mikroplastikës në ajër, ujë dhe tokë në të gjithë Evropën.

A mund të jetë hapësira nën detare e ardhmja e bujqësisë?

Kur mendoni për kufirin tjetër për rritjen e ushqimit, mund të mendoni për plane të largëta për të kultivuar të korra në Mars. Por një familje italiane në biznesin e pajisjeve të zhytjes beson se hapësira tjetër e punueshme e pashfrytëzuar është pikërisht këtu në Tokë, deti. Kopshti Nemo është sistemi i parë në botë i kultivimit nënujor të bimëve tokësore. E vendosur në brigjet e Nolit, Itali, në jugperëndim të Gjenovës, ferma përbëhet nga një sërë serash të varura, transparente, në formë kube të quajtura biosfera, të ankoruara në fund të detit. "Misioni i kësaj teknologjie është të ndryshojë bujqësinë, t'i japë asaj një mundësi shtesë për rritjen e prodhimeve në sasinë e madhe të vijave bregdetare të Tokës, duke qenë e qëndrueshme dhe të mos ndikojë në mjedis", tha për CNN bashkëthemeluesi Luca Gamberini. Babai i tij dhe themeluesi i kompanisë së pajisjeve nënujore “Ocean Reef Group”, Sergio Gamberini, doli me idenë duke kombinuar dy pasionet e tij, zhytjen në skuba dhe kopshtarinë. Në vitin 2012, projekti filloi me mbjelljen e borzilokut në një tullumbace nën ujë. Dhjetë vjet më vonë, kopshti i Nemos po bëhet i fortë.

Dy shkaktarë që po i kontribuojnë ngritjes së nivelit të ujit në dete e oqeane dhe pasojat e shumta negative

Nga: Fatmir Graiçevci

Janë të shumtë autorët e fushave të shumta që kanë shkruar me një dozë të shqetësimit të jashtëzakonshëm për problemet që i ka shkaktuar njeriu egoist shtëpisë së vetme të njerëzimit për banim e jetë normale në të – Tokës! Dhe kur lexon shkrimet dhe të dhënat që i paraqesin në studimet e tyre, nuk ke se si të vazhdosh të jesh indiferent ndaj shkatërrimit që po ja bëjnë njerëzit egoist planetit të vetëm ku ka kushte për jetë – Tokës! Aq të mëdha janë dëmtimet që kjo qenie egoiste e egocentrike po ia shkakton shtëpisë e cila i ka ofruar strehim e mirëqenie për mijëra vite, sa njeriu i dy tre shekujve më parë, nuk do të arrinte as t’i imagjinonte! Një nga këta studiues është edhe ambientalisti shembullor, ish nënpresidenti i Shteteve të Bashkuara të Amerikës, Al Gor. Në librin e tij të jashtëzakonshëm “Toka në baraspeshë” (Earth In The Balance 1992) ai na paralajmëron se nëse vazhdojmë me ritmin e deritashëm të dëmtimit të tokës në njërën anë dhe në anën tjetër, me mos kokëqarjen arrogante për dëmtimet që po i bëhen asaj, jeta normale në tokë, do të marr fund, njëherë e përgjithmonë!!! Dhe teksa lexon njeriu këtë libër dhe shembujt e shumtë që sjell autori në të për degradimin që ja ka bërë e po ja bën njeriu planetit tokë, nuk ka se si të mos vie në mendje thënia e Mahatma Gandit, që e kishte përzemër Nënë Tereza dhe e pëshpëriste kur shihte teksa vuanin miliona njerëz anekënd botës për një kafshatë bukë “Toka është e mjaftueshme për nevojat e të gjithëve por jo për lakminë (egon) e secilit”.

Njëzet pyetjet enigmatike për shkencën!

1. Nga çka është krijuar universi?

Astronomët përballen me një enigmë të hatashme: çka e përbën atë 95% të universit për të cilën nuk dihet. Atomet, grimcat prej të cilave përbëhet çdo gjë përreth nesh, përbëjnë vetëm 5% të tërësisë. Gjatë 80 vjetëve të fundit është vënë në diskutim se pjesa e mbetur ka të ngjarë të jetë e përbërë nga dy ‘përbërës’: materia e errët dhe energjia e errët. E para, e vërjetur për herë të parë në vitin 1993, vepron si ‘ngjitës’ i padukshëm mes galaktikave dhe grumbujve të tyre. Sa i përket energjisë së errët, e hetuar në vitin 1998, ka kontribuar me shpejtësi të madhe në mundësinë për zgjerimin e njohurve në lidhje me të kuptuarit e universit. Astronomët mbase janë në prag të identifikimit përfundimtar të këtyre dy ndërvepruesve të padukshëm.

I riu nga Nigeria bëri një dron nga mbeturinat, një kompani teknologjike i ofroi punë praktike

Bolaji Fatai, 21 vjeç, nuk ka shkelur kurrë në një aeroplan, por kjo nuk e ka penguar atë të ndërtojë modelin e tij të aeroplanit me telekomandë nga mbeturinat, dhe ta fluturojë atë në qiell mbi qendrën tregtare të Nigerisë, Lagos. Pavarësisht një dite me re dhe me erë, aeroplani me një helikë arriti t’i rezistojë rrymave të erës lart mbi një fushë futbolli me rërë, përpara se të përplasej poshtë mbi kokat e shikuesve në Oworonshoki, një lagje e varfër në lindje të qytetit ku jeton Fatai, transmeton Telegrafi. Ai bleu helikën dhe telekomandën në një dyqan, por ndërtoi gypin, krahët, bishtin dhe fundin e barkut nga pjesët e stiroporit të ricikluar dhe i ngjiti me shirit ngjitës. Hapësira e krahëve të aeroplanit të tij është rreth një metër.

Ndryshimet klimatike po ndikojnë edhe në kafe – si po ndryshojnë metodat e kultivimit të saj

Vjelja e kafesë është një proces delikat që ndodh vetëm një herë në vit ndërsa bima ka një jetëgjatësi njëzet vjeçare, frytet e saj mund t’i shfrytëzojmë vetëm pas gati katër vjetëve. Pema shumëvjeçare duhet të zë rrënjë në kushte të mira klimatike dhe të kalojë një sërë momentesh para se të lulëzojë. Por ndryshimi i klimës po e shtyn tregun global të kafesë prej 458 miliardë eurosh – nga i cili Evropa përfaqëson pjesën më të madhe të konsumatorit – në një “kaos”, raporton Euronews. 

Ndryshimet klimatike, kërcënim për resortet e skijimit

Nga Alpet Zvicerane në Malet Shkëmbore, vendpushimet e skive po përballen me sfida të reja shkaku i ndryshimeve klimatike. Por, si po mundohen të përshtaten në një botë që po ngrohet? Anzere shpesh cilësohet si vendpushimi më i mirë në Evropë. Por fshati zviceran pati një fillim të vështirë të sezonit gjatë vitit 2023. Ashtu si shumë vendpushime të tjera të skive, Anzere u detyrua të mbyllte disa nga pistat e saja për shkak të mungesës së reshjeve të borës gjatë fund të dhjetorit dhe ditët e para të janarit. Alpet përjetuan temperatura të larta rekorde gjatë Krishtlindjeve dhe Vitit të Ri, duke arritur në 20.9 gradë Celsius në perëndim të Zvicrës, raporton BBC. “Ishte jashtëzakonisht ngrohtë gjatë Krishtlindjeve dhe Vitit të Ri”, thotë Stephanie Dijkman, drejtoreshë e turizmit në Anzere. “Pothuajse e gjithë bora në fshat ishte zhdukur. Unë isha mjaft e shqetësuar. Njerëzit nuk ishin në gjendje të skijojnë”, shton ajo.

Qytet i gjelbër në gjethe zambaku uji

Projekti ambicioz “BiodiverCity”, i cili do të ketë 1.820 hektarë tokë, u iniciua nga qeveria e shtetit malejzian të Penang të Malejzisë Qëllimi i krijimit të këtij destinacioni global do të inkurajojë rritjen ekonomike dhe kulturore të Penangut, i cili mbron e biodiversitetin e zonave bregdetare dhe habitatet e tyre natyrore Secili nga tre ishujt e ”BiodiverCity”-it do të kenë formën e zambakëve të ujit dhe do të përmbajnë lagje me përdorim të përzier, 242 hektarë parqe, 4.6 kilometra plazhe publike dhe një vijë bregdetare të gjatë 25 kilometra.

“Macet e mëdha” rikthehen pas 70 vitesh në Indi

Tetë “mace të mëdha” te llojit getopard nga Namibia bënë udhëtimin e gjatë në një fluturim ngarkesash me qira në qytetin verior indian të Gwalior, pjesë e një plani ambicioz dhe të kontestuar ashpër për të rifutur ato në vendin e Azisë Jugore. Sipas mediave të huaja, më pas ata u zhvendosën në shtëpinë e tyre të re: një park kombëtar i përhapur në zemër të Indisë, ku shkencëtarët shpresojnë se kafsha më e shpejtë tokësore në botë do të endet përsëri. Kryeministri indian Narendra Modi i lëshoi kafshët në ambientet e tyre të shtunën në mëngjes. Ato dolën nga kafazi i tyre, fillimisht me tentativë, ndërsa “skanonin” vazhdimisht mjedisin e tyre të ri. “Kur gatopardi do të vrapojë përsëri … kullotat do të restaurohen, biodiversiteti do të rritet dhe eko-turizmi do të marrë një nxitje”, ka thënë Modi.

Vera e këtij viti është më e nxehta që prej fillimit të matjeve

Sipas shërbimit të BE për ndryshimin e klimës, Copernicus, Evropa nuk ka patur asnjëherë një verë kaq të nxehtë që prej fillimit të matjes së temperaturave. Edhe shkrirja e akullnajave në Alpe arriti një rekord të ri. Zhvillimet klimatike thyen disa rekorde njëherësh në Evropë në vitin 2022, njoftoi shërbimi i BE për ndryshimin e klimës në BE, Copernicus. Kjo ishte vera më e nxehtë e regjistruar që prej fillimit të matjes së temperaturave.  Shkrirja e akullnajave në Alpet europiane ishte aq e lartë sa kurrë më parë dhe i gjithë viti i kaluar ishte i dyti për nga nxehtësia i matur ndonjëherë.Temperaturat në Europë, sipas Copernicus, rriten rreth dy herë më shumë se mesatarja globale. “Klima që na pret, do të jetë shumë, shumë më ndryshe se klima, në të cilën jemi rritur”, u tha drejtori i Copernicus, Carlo Buontempo, gazetarëve.\

Shtatë vendet më të industrializuara janë zotuar për t’i dhënë fund ndotjes plastike derë në vitin 2040

Shtatë vendet më të industrializuara janë zotuar për t’I dhënë fund ndotjes plastike derë në vitin 2040. Ministrat për Ambient dhe Klimë të shteteve të këtij grupi kanë thënë se shtetet e tyre janë zotuar për të marrë masa për ta arritur këtë objektiv. “Ne jemi zotuar për t’i dhënë fund ndotjes plastike, me ambicien që të ulim në zero këtë lloj të ndotjes deri më 2040” thuhet në që kanë lëshuar pas takimit që kanë zhvilluar të dielën në veri të Japonisë. Në deklaratë është thënë se deri te zotimi do të arrihet përmes promovimit të prodhimit të qëndrueshëm të plastikës, ripërdorimit të saj, dhe menaxhimit në natyrë. Kombet e Bashkuara kanë tërhequr vërejtjen se volumi i plastikës që depërton në oqeane është jashtëzakonisht i madh dhe se ka efekte të shumta negative në botën ujore por edhe te njeriut.

141 vite nga vdekja e babait të Teorisë së Evolucionit, Charles Darwin-it

Charles Darwin (1809-1882) ishte një biolog, gjeolog dhe natyralist anglez, i njohur për dy nga teoritë më me ndikim në botën shkencore; evolucioni dhe procesi i seleksionimit natyror. Në përmbledhje, ai propozoi që të gjitha speciet e qenieve të gjalla të vijnë nga një paraardhës i përbashkët dhe që speciet që përshtaten më mirë me mjedisin janë ato që riprodhohen dhe mbijetojnë. Të dy teoritë u propozuan në Origjina e specieve, botuar në 1859. E njohur si babai i evolucionit, teoria e Darvinit ndihmoi në heqjen e konventave dhe besimeve të vjetra që tregonin se formimi i specieve të ndryshme ishte produkt i një fenomeni të shkaktuar nga një qenie më e lartë (Wood, 2005). Teoria evolucionare e Darvinit i shërbeu shkencës për të dhënë një shpjegim më racional të formimit dhe ekzistencës së specieve të reja. Kjo u shpjegua falë konceptit të përzgjedhjes natyrore, ku disa specie me një paraardhës të përbashkët mund të mbijetojnë vetëm kur përshtaten me mjedisin, edhe kur kushtet e tij ndryshojnë. Ata, variacionet e të cilëve janë të papërfillshëm do të kenë më pak të ngjarë të përshtaten, ndërsa organizmat, variacionet e të cilave u japin atyre një avantazh adaptues dhe riprodhues do të jenë të mbijetuarit.

Dhjetë nga mitet më të çuditshme të krijimit të botës

Në kulturat dhe qytetërimet e ndryshme të botës, ka ekzistuar gjithmonë një besim i fortë se njerëzit, dhe bota në të cilin banonin ata, kishin një lloj origjine të mbinatyrshme. Këto besime ishin themeli i identitetit të çdo qytetërimi, dhe nganjëherë ishin shumë të çuditshme. Ja cilat janë 10 mitet më të çuditshme në histori.

1. Veza e Parë Kozmike në mitet më të hershme Hindu

Tema e Vezës Kozmike gjendet në shumë qytetërime të lashta:nga polinezianët, finlandezët, tek grekët dhe fenikasit. Por versioni më i njohur i këtij miti të krijimit vjen nga hinduizmidhe mitet e vjetra vedike. Atje ajo njihet si Hiraṇiagarba, ose Mitra e Artë, dhe pershkruhet si nje Vezë e Artë Primordiale nga e cila u krijua i gjithë Universi. Hiraṇiagarba lundroi në zbrazëtinë e zezë të mos–ekzistencës për një vit, përpara se të ndahej në dy gjysma, ku secila duke u bë një mbretëri, Svarga dhe Prithvi.

Rekord botëror, 500 ditë e mbyllur në shpellë!

Atletja Beatriz Flamini u monitorua nga një grup studiuesish dhe shkencëtarësh. Një atlete spanjolle ka arritur të përfundojë sfidën e pabesueshme që i kishte vënë vetes, qëndrimi për 500 ditë brenda një shpelle. Beatriz Flamini qëndroi e izoluar në një shpellë të Granadës, pa asnjë kontakt me botën e jashtme, që nga data 20 Nëntor 2021, duke vendosur kështu një rekord botëror. Ajo mori dy kamera për të dokumentuar qëndrimin në këtë shpellë. 50-vjeçarja e kaloi kohën e saj në shpellë duke bërë ushtrime për ta mbajtur  veten në formë ndërsa ka shfrytëzuar edhe mundësinë për të lexuar 60 libra. Flamini u monitorua nga një grup psikologësh dhe studiuesish të cilët vëzhgonin çdo lëvizje të saj dhe monitoronin mirëqenien e saj fizike dhe mendore.