Thatësira e pandërprerë që ka shkatërruar Bririn e Afrikës dhe ka lënë më shumë se 20 milionë njerëz të përballen me pasiguri akute ushqimore nuk do të ishte e mundur pa ndryshimet klimatike, ka zbuluar një analizë e re. Që nga tetori i vitit 2020, kjo pjesë e Afrikës Lindore, një nga rajonet më të varfra në botë, është kapluar nga thatësira më e keqe në 40 vjet, pasi pesë sezone radhazi të paprecedentë me shi kanë dështuar. Thatësira ka sjellë ndikime katastrofike në zona të mëdha të Kenias, Somalisë dhe Etiopisë. Dhjetëra mijëra kanë vdekur, të korrat janë tkurrur, bagëtitë kanë ngordhur nga uria dhe pasiguria e ujit janë të përhapura në rritje. Në një botë pa ndryshime klimatike të shkaktuara nga njeriu, kjo thatësirë shkatërruese nuk do të kishte ndodhur. Ky është përfundimi i një studimi të shpejtë të atribuimit të publikuar të enjten nga iniciativa World Weather Attribution. Organizata përbëhet nga një ekip shkencëtarësh ndërkombëtarë, të cilët, menjëherë pas ngjarjeve ekstreme të motit, analizojnë të dhënat dhe modelet klimatike për të përcaktuar se çfarë roli luajti ndryshimi i klimës.
Në Bririn e Afrikës, ata zbuluan se ndotja nga ngrohja e planetit e shkaktuar nga djegia e lëndëve djegëse fosile e ka bërë thatësirën e vazhdueshme bujqësore të rajonit 100 herë më të mundshme dhe ky është një vlerësim konservator, thanë ata. Temperaturat më të larta kanë rritur ndjeshëm sasinë e ujit që avullohet nga bimët dhe tokat, sipas studimit, duke shkaktuar humbje të korrave, vdekje të bagëtive dhe mungesë uji. Temperatura mesatare e planetit tani është rreth 1.2 gradë Celsius mbi nivelet para-industriale të fundit të viteve 1800. Pa atë ngrohje, rajoni nuk do të kishte përjetuar këtë thatësirë të rëndë bujqësore, thuhet në raport.
Shkencëtarët shikuan gjithashtu nëse ndryshimi i klimës ishte fajtor për mungesën e shiut, por arritën në përfundimin se nuk kishte asnjë ndikim të përgjithshëm. Raporti zbuloi se ndërsa ndryshimi i klimës i bën reshjet e ulëta dy herë më të mundshme gjatë sezonit të "shirave të gjata" të rajonit, i cili zgjat nga marsi në maj, ai në fakt i bën "shirat e shkurtër", midis tetorit dhe dhjetorit, më të lagështa. Arsyeja pse kjo prirje më e lagësht ka munguar në Bririn e Afrikës gjatë viteve të fundit është për shkak të ndikimit të La Niña, një fenomen natyror klimatik që sjell kushte më të thata në rajon gjatë periudhës së shirave të shkurtër.
Ngrohja globale e shkaktuar nga njeriu po i bën thatësirat në mbarë botën më të gjata dhe më ekstreme. Thatësira e madhe që preku Hemisferën Veriore verën e kaluar, duke përfshirë pjesë të mëdha të SHBA-së, Evropës dhe Kinës, ishte 20 herë më e mundshme nga kriza klimatike, sipas një analize të tetorit nga grupi World Weather Attribution. Shkencëtarët thonë se thatësirat do të bëhen më të rënda vetëm nëse bota vazhdon të djegë lëndë djegëse fosile. Noorta Ali Humey thotë se uria e çoi familjen e saj në Mogadishu. Në momentin që ajo mbërriti ishte tepër vonë për tre nga fëmijët e saj. Tani ata janë varrosur në kamp, vetëm 500 metra larg.
Nënave u duhet të varrosin fëmijët e tyre pasi frika e urisë
është mbi Somali
Rajonet që janë tashmë të cenueshme përballen me ndikimet më
të këqija. Fatkeqësia e shkaktuar nga ndryshimet klimatike në Bririn e Afrikës
ka sjellë shkatërrim në një rajon që tashmë vuan nga një sërë problemesh, duke
përfshirë rritjen e çmimeve globale pas pushtimit rus të Ukrainës dhe
konflikteve të brendshme vdekjeprurëse.
Pjesa më e madhe e popullsisë janë fermerë që mbështeten në reshjet për të mbjellat dhe blegtorinë. Ata janë zhytur edhe më tej në varfëri pasi shirat dështuan. Të paktën 8 milion kafshë ferme vlerësohet të kenë ngordhur gjatë thatësirës. "Kjo në fakt i ka detyruar njerëzit të migrojnë në rajone të tjera në kërkim të ujit ose kullotës për të korrat e tyre, ose vetëm ushqim për familjet e tyre", tha Phoebe Wafubwa, një këshilltare në Federatën Ndërkombëtare të Gjysmëhënës së Kuqe të Kryqit të Kuq në Kenia.
Rreth 1.7 milion njerëzve në Etiopi dhe Somali u është
dashur të lënë shtëpitë e tyre për shkak të ndikimeve të thatësirës, sipas
raportit dhe nivelet e urisë janë tepër të larta. Më shumë se 20 milionë njerëz
në Bririn e Afrikës janë shtyrë në nivele krize të pasigurisë ushqimore, ose më
keq, sipas Komisionerit të Lartë të Kombeve të Bashkuara për Refugjatët.
Në Somali, e cila ka qenë në prag të urisë, më shumë se 43,000 njerëz vlerësohet të jenë vdekur nga thatësira, gjysma e të cilëve ishin fëmijë nën pesë vjeç. “Pothuajse gjysma e popullsisë së vendit është e prekur, mbi 3 milionë njerëz janë zhvendosur”, tha për CNN Mamunur Rahman Malik, përfaqësuesi i Somalisë për Organizatën Botërore të Shëndetësisë. “Vendi vazhdon të paguajë çmimin e ngrohjes globale dhe ndryshimeve klimatike”, shtoi ai.
"Gjetjet e këtij studimi tregojnë se thatësirat e shpeshta shumëvjeçare të shoqëruara me ekstreme të nxehtit, në sezonin kryesor të shirave, do të ndikojnë rëndë sigurinë ushqimore dhe shëndetin e njerëzve në Bririn e Afrikës, ndërsa klima vazhdon të ngrohet", Joyce Kimutai, meteorologu kryesor dhe shkencëtari i klimës në Departamentin Meteorologjik të Kenisë, tha në një deklaratë. Rajoni po sheh një lehtësim gjatë sezonit aktual të shirave, megjithëse ka sjellë përmbytje të shpejta në pjesë të Kenias, Somalisë dhe Etiopisë. “Pritja është që thatësira po i afrohet fundit”, tha për CNN Chris Funk, drejtor i Qendrës së Rreziqeve Klimatike në UC Santa Barbara.
Por do të jetë një rrugë shumë e gjatë drejt rimëkëmbjes. Shirat e tanishëm nuk janë "mjaftueshëm thelbësor" për të parë një përmirësim të rëndësishëm në sigurinë ushqimore, shpjegoi Kimutai në një telefonatë me gazetarët. Dhe rajoni mund të presë kushte më ekstreme të thata në të ardhmen. Ndërsa bota vazhdon të ngrohet, “ne presim të shohim efektin e kombinuar të reshjeve të ulëta me temperaturat (të larta) që shkaktojnë thatësira vërtet të jashtëzakonshme në këtë pjesë të botës”, tha ajo.
No comments:
Post a Comment