Saturday, May 13, 2023

Hithra (Urtica dioica L.), bima me përdorim të gjerë në shumë sektorë

Eshtë bimë e egër, që lulëzon në klimat më të buta të botës; hithra thumbuese është veçanërisht e dhënë pas tokës së lagur, të pasur me lëndë ushqyese. Është e pranishme në gardhet mbrojtës, kufijtë e fushave, zonat me bar dhe tokat e shkreta, ku hedh farat e saj të pjalmuara nga era shumë larg. Fibrat nga rrobat e bëra nga hithrat janë gjetur në vendet e epokës së bronzit. Edhe në shekullin e njëzetë, uniformat e ushtarëve të ushtrisë gjermane në Luftën e Parë Botërore ishin bërë nga fijet e tjerrura të hithrave.  Në Luftën e Dytë Botërore, Britania përdori një bojë jeshile të errët të marrë nga hithrat për maskim, në të njëjtën kohë duke nxjerrë klorofil për përdorim në ilaçe. Klorofili akoma nxirret për t'u përdorur si agjent ngjyrosës mjekësor dhe i kuzhinës.

Vendet e Evropës Veriore kanë bërë prej kohësh litarë, rroba dhe linja peshkimi nga hithra, duke përdorur fijet si zëvendësues i kërpit ose lirit. Hithra e thata dikur përdoreshin si foragjere shumë ushqyese për kafshët dhe pulat.

Në folklor, pickimet e hithrave do të parandalonin ndikimin e magjive. Pluhuri i bluar u përdor për të penguar mallkimet. Hithra përmban bor dhe përdoret për reumatizëm. Si diuretik përdoret për përdhes dhe diabet. E pasur me hekur, përdoret për të trajtuar aneminë dhe vitamina C e tij siguron që hekuri të absorbohet mirë.

Rrënjët e hithrës përdoren si tonik për të nxitur rritjen e flokëve dhe për të eliminuar zbokthin. Hithra u shtohet shampove dhe kremrave komercialë për flokë për ti dhënë shkëlqim, veçanërisht për flokët e errët dhe gri, dhe është një përbërës i locioneve për pastrimin e lëkurës.

Hithra kohët e fundit ka rifituar rëndësinë e saj si një perime tonike pranverore e pasur me vitamina dhe minerale, përdoret për gjizën e qumështit në prodhimin e djathit dhe u shtohet tortave, reçelit te ftoit, omletës, supave, birrës, pestos, madje edhe hithra spanakopita.

Si bimë ngjyrosëse, hithra prodhon hije jeshile, në varësi të stinës dhe mordancave të përdorura. "Çaji" i hithrës është një pleh natyral, i pasur me azot që nxit prodhimin e shëndetshëm të gjetheve

Hithra është bimë shumëvjeçare rezistente, që zakonisht vilet në gjendje të egër se sa e kultivuar.

Nëse kërkohet për përgatitje ose për të bërë ushqim të lëngshëm, hithrës duhet t'i jepet hapësira e nevojshme.

Shkurtoni majat e lulëzuara për të kontrolluar vetëmbjelljen pjellore. Vilni vetëm gjethet e reja. Përdorni vetëm rritjen e re, të freskët për konsum dhe qëllime mjekësore.

No comments:

Post a Comment