Disa fakte tronditëse për ndryshimet klimatike

Herën e fundit që niveli i dioksidit të karbonit në planetin tonë ishte aq i larta sa është sot, ishte më shumë se 4 milionë vjet më parë . Nga CO2 atmosferik dhe niveli i detit qe rritet deri te ngrohja globale e ndotja e ajrit , po sjellim disa fakte interesante tronditese të ndryshimeve klimatike për të cilat shumica e njerëzve nuk janë të bindur..

1. Jemi të sigurt që e kemi shkaktuar atë

Paneli Ndërqeveritar i OKB-së për Ndryshimet Klimatike (IPCC) filloi raportin e tij të vitit 2021 me deklaratën e mëposhtme: "Është e qartë që ndikimi njerëzor ka ngrohur atmosferën, oqeanin dhe tokën".

Si jemi kaq të sigurt? U desh pak kohë, por modelimi i klimës tani është mjaft i rafinuar për të parashikuar se si do të shkonin gjërat pa ndikimin njerëzor, brenda një kufiri gabimi. Megjithatë, ajo që po vëzhgojmë sot është përtej kufirit të gabimit, duke dëshmuar se ne e kemi nxitur ndryshimin.

2. Dekada e fundit ishte më e nxehta në 125,000 vjet

Faktet tona më të drejtpërdrejta të ndryshimeve klimatike , tregojnë se dekada e fundit ka të ngjarë të ketë qenë periudha më e nxehtë në 125,000 vitet e fundit. Për rreth 100,000 vjet, ne kemi qenë duke u lëkundur midis periudhave akullnajore (epoka e akullnajave) dhe periudhave më të ngrohta ndërglaciale si ajo në të cilën jetojmë aktualisht. Megjithatë, kjo është gjithashtu periudha më e ngrohtë shumëshekullore që kemi pasur në këtë periudhë kohore.

3. Oqeani thith shumicën e nxehtësisë që ne prodhojmë

Një studim i vitit 2019 zbuloi se oqeanet kishin thithur 90% të nxehtësisë së fituar nga planeti midis 1971 dhe 2010. Një tjetër zbuloi se ai thithi 20 sekstilion xhaul nxehtësi në vitin 2020 – ekuivalente me dy bomba të Hiroshimës në sekondë. 

Faktet e ndryshimeve klimatike që thithin nxehtësinë e oqeanit

Oqeani ka vëllim të jashtëzakonshëm dhe kapacitet të ruajtjes së nxehtësisë, kjo është arsyeja pse disa organizma janë mësuar që temperaturat të jenë mjaft të qëndrueshme. Nga këto, shkëmbinjtë koralorë janë veçanërisht të ndjeshëm ndaj niveleve të temperaturës, arsye për të cilën shumë tani po vdesin .

4. CO2 është në nivelin më të lartë në 2 milion vjet

Nivelet e CO2 para-industriale ishin rreth 280 pjesë për milion (ppm). Sot, ne jemi afër 420 ppm. Periudha më e largët në kohë për të cilën kemi vlerësuar nivelet e CO2 ne atmosfere është rreth periudhës Ordoviciane, 500 milionë vjet më parë.

5. Ne po humbasim 1.2 trilion ton akull çdo vit

Ky artikull në listën e fakteve të ndryshimeve klimatike mund të jetë i vështirë për t'u kuptuar sepse kemi të bëjmë me vëllim përtej të kuptuarit tonë. Që nga mesi i viteve 1990, ne kemi humbur rreth 28 trilion tonë akull, me shkallën e shkrirjes së sotme që qëndron në 1.2 trilion tonë në vit. Për t'ju ndihmuar ta kuptoni këtë, pesha e kombinuar e të gjitha aseteve te gjërave të bëra nga njeriu është 1.1 trilion tonë. Kjo është pothuajse e njëjta peshë si të gjitha gjallesat në tokë .

6. Ndotja e ajrit është edhe e mirë edhe e keqe

Kohët e fundit u zbulua se ndotja e ajrit vret më shumë se 9 milionë njerëz në vit. Zhvillimi i pikave të nxehta në Azinë Jugore dhe Afrikë do të përballet me cilësinë e dobët të ajrit për vitet në vijim..

7. Atribuimi është tani i mundur (Moti ekstrem)

Tani mund t'i atribuojmë me siguri katastrofat natyrore ndryshimeve klimatike të drejtuara nga njerëzit. Ky nuk ka qenë gjithmonë rasti, pasi mungesa e të dhënave dhe teknikave të rafinuara për zbulimin e atributeve e bënë të vështirë të përcaktonim se sa kishim të bënim me çdo ngjarje ekstreme të motit.

8. Ngrohja globale është (pjesërisht) e kthyeshme

Nëse emetimet neto globale do të pushonin plotësisht, ngrohja që kemi shkaktuar do të ndryshonte gradualisht, por ndryshimet e tjera të shkaktuara nga klima do të vazhdonin për dekada, nëse jo për shekuj. Për shembull, rritja e nivelit të detit ndoshta do të duheshin mijëvjeçarë për të ndryshuar rrjedhën e saj.

9. Ne botë kane humbur 302.4 miliardë orë pune për shkak të nxehtësisë së tepërt në vitin 2021.

Natyrisht, puna në natyrë është më e ekspozuar gjatë ditës, e cila shpesh synon zonat dhe profesionet me të ardhura më të ulëta, veçanërisht bujqësinë.

10. Mund të bëhet shumë nxehtë për të jetuar në shumë vende nga fundi i shekullit

Ky mund të jetë fakti më katastrofik i ndryshimit të klimës. Deri më tani, vetëm 0.8% e sipërfaqes tokësore të planetit ka temperatura mesatare vjetore mbi 29°C, kryesisht në shkretëtirën e Saharasë dhe në Arabinë Saudite.

 

https://earth.org/data_visualization/11-interesting-facts-about-climate-change/?fbclid=IwAR1SLkkGWAaVOVR7zRdPw7kXUvkSJG3CfAuOSSXubrB8bmpUAXC4EN5P3rk