Ditët më Qesharake që Festohen Nëpër Botë!

Bota feston shumë ditë – disa me të vërtetë interesante, ndërsa disa, ama, mjaft të pazakonta. Ndonëse ato që bien në kategorinë e fundit janë kryesisht jozyrtare, të krijuara thjesht nga nevoja ose janë rezultat i një nate shumë të rrëmbyer, ato janë aq të lezetshme sa është e vështirë t'i injorosh. Ndoshta dikush do të dëshironte që ato të merrnin vulën e "festave zyrtare" në mënyrë që të gjithë njerëzit në mbarë botën të mund të bashkohen në çmendurin e festimit të tyre. Në vijim të këtij artikulli po ju sjellim disa nga këto festa të çmendura.

A e dini cilat janë tunelet rrugore më të gjata në botë?

Zvicra është kampione e botës në tunele. Kur u përfundua në vitin 2016, tuneli i trenave Gotthard vendosi rekordin botëror si tuneli më i gjatë hekurudhor në botë – dhe ende mban këtë titull sot. Me 57 kilometra, tuneli është shumë më i gjatë se vëllai i tij i vogël, tuneli rrugor Gotthard. Por, Zvicra nuk është kampione në tunelet rrugore. Disa shtete të tjera janë përpara saj me tunele me distanca më të mëdha. Në vijim të këtij artikulli po ju sjellim informata për gjashtë tunelet rrugore më të gjata në botë.

Shtatë veprime individuale për një planet më të qëndrushëm!

Ngadalësimi i ndryshimit të klimës është një detyrë e madhe, por veprime të vogla individuale mund të shtohen për të ndihmuar në uljen e emetimeve. Në vitin 2024, pragu kritik 1.5 gradë Celsius u shkel për një vit të plotë për herë të parë, duke theksuar nevojën urgjente për të ulur me shpejtësi emetimet globale. Pjesa më e madhe e punës së nevojshme për të frenuar ndryshimet klimatike shkon përtej kompetencave të individëve nga rritja e energjisë së rinovueshme deri te ndalimi i prodhimit të naftës, gazit dhe qymyrit. Por hulumtimet tregojnë se veprimet individuale mund të shtohen gjithashtu. Por ndonjëherë mund të jetë dërrmuese të dish se ku të fillosh. Cilat veprime mund të bëjnë një ndryshim domethënës? Ne kemi përmbledhur disa nga veprimet më ndikuese që mund të ndërmerrni për të jetuar një jetë më të qëndrueshme këtë vit, nga ngrënia e më shumë ushqimeve me bazë bimore deri te ulja e numrit të fluturimeve deri te blerja e më shumë rrobave të përdorura.

Suedia ka lejuar gjahun e ujqve, cila është arsyeja?

Gjuetia e ujqërve në Suedi fillon tashmë ka filluar, me vendin që synon të përgjysmojë popullsinë e grabitqarit të rrezikuar. Qeveria suedeze ka dhënë dritën jeshile që pesë familje të tëra ujqërish, gjithsej 30 ujqër, të vriten në një gjueti që sipas ligjit të BE-së është e paligjshme. Sipas konventës së Bernës, specieve të mbrojtura nuk mund të shkaktohet që popullsia e tyre të bjerë nën një nivel të qëndrueshëm. Popullsia e ujqërve në Suedi ra me pothuajse 20% në 2022-2023 dhe tani ka 375 individë të regjistruar. Rënia është për shkak të rritjes së presionit të gjuetisë dhe qeveria njoftoi në fillim të këtij viti se synonte të përgjysmonte popullsinë, me 170 ujqër duke u bërë niveli i ri minimal për "statusin e favorshëm të ruajtjes", në vend të minimumit aktual prej 300.

Udhëtim epik i skifterit nga Afrika e Jugut në Finlandë

Ky artikull tregon rrugën e migrimit të jashtëzakonshëm të një skifteri të markuar me GPS ndërsa ai udhëton mijëra milje nga Afrika e Jugut në Finlandë.  Udhëtimi i skifterit u monitorua duke përdorur një pajisje gjurmuese GPS të lidhur mirë me trupin e tij. Kjo pajisje regjistroi vendndodhje të sakta, duke u mundësuar studiuesve të analizojnë rrugën e zogut në kohë reale. Gjurmuesi përdor teknologjinë satelitore, duke siguruar transmetim të saktë të të dhënave edhe në zona të largëta. Gjurmuesit GPS kanë revolucionarizuar mënyrën se si shkencëtarët studiojnë zogjtë shtegtarë. Mbledhja e të dhënave të vazhdueshme ofron njohuri për modelet e lëvizjes, shpejtësinë e fluturimit dhe vendndodhjet e ndalesave. Ky informacion ndihmon në hartimin e rrugës së skifterit dhe për të kuptuar se si krijesa të tilla të vogla lundrojnë në kontinente.

Çfarë janë mikropyjet dhe cili është roli i tyre në klimën e zonave urbane?

Midis rrugëve të ngarkuara, parqeve dhe qendrave tregtare, një transformim i gjelbër është duke u zhvilluar në heshtje, duke e rikthyer natyrën në shtrirjen urbane të qyteteve. Mikropyjet, zona të vogla me pemë pyjore të mbjella dendur, po mbillen kudo nga Londra në Los Anxhelos. Më shumë se 420 milionë hektarë pyje janë humbur për përdorime të tjera që nga viti 1990, sipas Raportit të OKB-së për gjendjen e pyjeve në botë për vitin 2020. Me më shumë se 85 për qind të popullsisë globale që jeton në zona urbane, mikropyjet në qytete ofrojnë një mundësi thelbësore për të luftuar shpyllëzimin.

Ndryshimi i klimës dhe e ardhmja e kafes!

Ngrohja e klimës dhe moti ekstrem janë përgjegjës për uljen e prodhimit të kafesë, e cila, nga ana tjetër, ndikon gjithashtu në cilësinë e kokrrave të kafesë. Ekspertët e burimeve thonë se ndryshimi i klimës ishte pjesërisht përgjegjës për rritjen globale të çmimeve të kafesë në vitin 2024, gjë që ka ndikuar negativisht në fermat e vogla të kafesë. Deri në vitin 2050, mund të ketë tokë më pak të përshtatshme për kultivimin e kafesë. Megjithatë, kooperativat bujqësore në vendet kryesore prodhuese të kafesë po luftojnë, të mbështetura nga konsumatorët e ndërgjegjshëm.

Kriza klimatike: 5 gjërat që kërkojnë vëmendje në 2025!

Qyteti Amazonian i Belem, Brazil, do të jetë fokusi global i përpjekjeve për të trajtuar krizën klimatike në nëntor 2025, kur ai pret një nga konferencat më të rëndësishme të OKB-së për klimën në vitet e fundit. Megjithatë, gjatë gjithë viteve do të ketë shumë mundësi për të bërë përparim të rëndësishëm në disa çështje të lidhura me klimën, nga nivelet marramendëse të ndotjes plastike te financimi i kalimit drejt një ekonomie globale më të pastër.