Thursday, January 2, 2025

Çfarë janë mikropyjet dhe cili është roli i tyre në klimën e zonave urbane?

Midis rrugëve të ngarkuara, parqeve dhe qendrave tregtare, një transformim i gjelbër është duke u zhvilluar në heshtje, duke e rikthyer natyrën në shtrirjen urbane të qyteteve. Mikropyjet, zona të vogla me pemë pyjore të mbjella dendur, po mbillen kudo nga Londra në Los Anxhelos. Më shumë se 420 milionë hektarë pyje janë humbur për përdorime të tjera që nga viti 1990, sipas Raportit të OKB-së për gjendjen e pyjeve në botë për vitin 2020. Me më shumë se 85 për qind të popullsisë globale që jeton në zona urbane, mikropyjet në qytete ofrojnë një mundësi thelbësore për të luftuar shpyllëzimin.

Teknika e Pyllit Miyawaki, e shpikur nga botanisti japonez dhe eksperti i ekologjisë së bimëve, Profesor Akira Miyawaki në vitet 1970, është frymëzimi për mikro-pyjet në mbarë botën. Këta pyje të vegjël organikë të ndryshëm mund të krijohen në zona të vogla deri në nëntë metra katrorë dhe përdorin vetëm specie vendase që përndryshe do të rriteshin natyrshëm në zonën e mbjelljes. Ata rriten deri në 10 herë më shpejt se pyjet monokulturore, në vetëm dy deri në tre dekada. Që nga fillimi i punës së Miyawaki-t, janë mbjellë më shumë se 280 mikropyje.

OJQ Earthwatch Europe ka mbjellë 285 pyje të vegjël që nga viti 2022. Parcelat e tyre, të përbëra nga 600 pemë, mund të tërheqin më shumë se 500 lloje kafshësh dhe bimësh brenda tre viteve të para. Vendndodhjet përfshijnë një terren sportiv dhe park në Haringey, Londra e Veriut. Ndërkohë 'SUGi', një program për mbjelljen e pemëve që synon të rivendosë biodiversitetin dhe të rifusë speciet vendase , ka krijuar 230 'pyje xhepi' në 52 qytete në mbarë botën, nga Toulouse, Francë, në Saint George në Rumani dhe Madrid, Spanjë.

Si e përfitojnë mjedisin mikropyjet?

Në zonat e ndotura urbane, mikropyjet mund të ndihmojnë në rivendosjen e cilësisë së tokës, ujit dhe ajrit, sipas Woodland Trust.

Madhësia e tyre e vogël lejon mbjelljen në hapësirë relativisht të kufizuar urbane, shpesh duke përfituar nga hapësirat e papërdorura si këndet e lojërave të shkollave, varrezat dhe afër stacioneve të metrosë. Ato gjithashtu mund të ndihmojnë në zvogëlimin e ndikimit të reshjeve të mëdha dhe për t'i mbajtur qytetet dhe qytetet më të freskëta.

Mikro-pyjet mund të krijojnë më shumë habitate për jetën e egër në qytete, të tilla si zogjtë e zinj ose iriqët. Kur mbillen në shtresa të veçanta, ato gjithashtu mund të zhvillojnë bashkësi bimore me shkurre dhe barishte më të vogla, të cilat lejojnë që mikropyjet të bëhen të vetë-qëndrueshme pas vetëm tre deri në pesë vjet rritje.

“Pyjet tona të xhepit ofrojnë një mori përfitimesh”, thotë Elise Van Middelem, themeluesja dhe shefja e SUGi. “Ndoshta më e rëndësishmja, ato mund të mbështesin mirëqenien pozitive të komuniteteve. Nga një këndvështrim psikologjik, ndërveprimi me natyrën redukton stresin fizik dhe mund të përmirësojë simptomat e shëndetit mendor të sëmurë, duke përfshirë ankthin ose depresionin.” “Ata bëhen magnet për lidhjen njerëzore . Njerëzit marrin pushim gjatë vapës së ditës ose vizitojnë për të lexuar një libër; herë të tjera pylli bëhet një vend vallëzimi, mësimi, diskutimi dhe argëtimi. Ata janë të vetë-qëndrueshëm brenda 2-3 viteve nga pikëpamja ekologjike, por në një nivel shumë më të thellë, anëtarët e komunitetit bëhen kujdestarë të vetë tokës.” Ajo shton: “Ato gjithashtu ndikojnë pozitivisht tek fëmijët dhe të rinjtë. 140 nga pyjet tona të xhepit u mbollën nëpër shkolla bashkë me gati 80 mijë fëmijë. Mbjellja e pyjeve të xhepit u ofron fëmijëve një mundësi unike për t'u angazhuar me natyrën dhe për të parë se veprimet e tyre mund të kenë rezultate të prekshme mjedisore. Angazhimi i gjeneratës së ardhshme me natyrën është kritike, sepse në mënyrë që ne të duam të mbrojmë dhe kujdesemi për natyrën, duhet të ndjejmë një lidhje me të.”

Cilat janë sfidat e mbjelljes në zonat urbane?

Pavarësisht përfitimeve të mikropyjeve urbane, ka edhe probleme që lidhen me rritjen në qytete. Ekspozimi ndaj ndotësve, temperaturave të larta dhe thatësirës mund të parandalojë rritjen e thellë të rrënjëve dhe të rrisë gjasat e sëmundjeve, sipas Cities4Forests, një aleancë globale që mbështet natyrën në qytete.

Van Middelem thekson gjithashtu sfidën e fitimit të mbështetjes së komuniteteve në rritjen e mikropyjeve: “Është e nevojshme të angazhohen në mënyrë efektive palët e interesuara në komunitet dhe të sigurohet blerja e banorëve. Një pyll xhepi nuk mund të mbillet pa miratimin e tyre”, tha ajo. "Megjithatë, asnjë nga këto sfida nuk është e pakapërcyeshme."

Këto janë të gjitha çështje që duhet të merren parasysh, por me kalimin e kohës, mikro-pyjet mund të ndihmojnë në uljen e ndotjes në qytete si dhe t'i bëjnë ato vende më të këndshme për të jetuar.

No comments:

Post a Comment