Sunday, February 28, 2021

Disa fakte interesante natyore dhe kulturore!

Çfarë ndodhet në majë të piramidave të Egjiptit? Çka ndodhë nëse ushqeni kanarinën me  piper të kuq?  A keni dëgjuar për fenomenin e rrallë “deti i kryqëzuar”? Cilat orkide quhen “bimë e djallit”? A ekziston ylberi i pangjyrë? Sa kushton mirëmbajtja e sistemit të GPS për të gjithë botën? Çfarë roli ka Penguini “Poo“ për ekosistemin e Antarktidës? A mundë të jëtë avokado helmuese për disa kafshë shtëpiake? Çfarë ekositemi ishte shketëtira e Sahararasë  6.000 vjet më pare? Lexoni artikullin në vijim për të mësuar të vërtetar rreth këtyre fakteve interesante natyrore dhe kulturore.

Çfarë ndodhet në majë të piramidave të Egjiptit?

Ky është guri Benben (nga rreth 1840 B.C.) që u zbulua në tempullin e Feniksit. Egjiptianët e lashtë e konsideruan Phoenix një simbol të stinëve ciklike dhe besonin se ajo kishte aftësinë për të krijuar dhe ringjallur. Sipas shkencëtarëve, Benben ishte vendosur në majën e piramidës së Amenemhat III. Mbishkrimet në gur janë një lutje që kërkon faraonin të “shohë përsëri jetën”.

Nëse ushqeni kanarinën me piper të kuq, ajo do të ndryshojnë ngjyrën e saj.

Ekziston një pigment i veçantë i vendosur në krahët e kanarinës që është përgjegjës për ngjyrën e tyre. Kjo është arsyeja pse pendët e tyre zhvillojnë nuanca të ndryshme për shkak të rrezeve të diellit ose ushqimit të konsumuar nga zogjtë. Kanarinat e verdha që konsumojnë spec të kuq do të kthehen në portokalli ose plotësisht të kuqe. Dhe speci nuk dëmton zogjtë  ai në të vërtetë përmban shumë vitamina.

Ekziston një fenomen i rrallë dhe i bukur i quajtur “deti i kryqëzuar”.

Deti i kryqëzuar është një dukuri shumë e bukur dhe e rrallë që ndodh kur ka 2 sisteme valësh në det që lëvizin në kënde të zhdrejtë. Mund të jetë e bukur nga lart, por nëse kapeni në këto valë, anija juaj mund të kthehet me kokë poshtë ose të humbasë rrugën e saj, ndërsa këto sisteme valësh mund t’ju pengojnë të jeni në gjendje të notoni në breg.


Disa lloje të orkideve quhen “bimë të djallit”.

Orkideja e djallit (Telipogon diabolicus) është gjetur së fundmi në pyjet e Kolumbisë. Ky lloj është unik për shkak të pamjes së tij  ju mund të shihni imazhin e një fytyre me brirë dhe sy të kuq që i ngjan një djalli në mes të luleve. Fatkeqësisht, ju nuk mund ta blini këtë lule në një dyqan sepse rritet vetëm në kushte të veçanta dhe renditet si një specie bimore e rrezikuar.


Ekziston një ylber i pangjyrë që shfaqet në kushte të caktuara.

Një hark mjegull, ose ylber i bardhë, është një fenomen shumë i rrallë që shfaqet gjatë mjegullës (jo shi si ylber normal). Mund të shihet vetëm kur ka pika shumë të vogla me rreze deri në 0,05 mm të pranishme në atmosferë dhe nëse qëndroni me shpinë në diell dhe shikoni drejt mjegullës. Është mjaft interesante, madje mund të shfaqet natën kur hëna në qiell është mjaft e ndritshme dhe më pas quhet hëna e hënës.


GPS është falas për të gjithë botën, por shpenzimet për të janë 2 milion dollarë në ditë.

GPS, sistemi i pozicionimit global, operon në të gjithë botën me ndihmën e 24 satelitëve. Për të mirëmbajtur dhe shërbyer satelitët, qeveria amerikane harxhon 750 milion dollarë në vit ose rreth 2 milion dollarë në ditë. Sipas qeverisë, nuk ka asnjë fitim personal në të. Sidoqoftë, ky sistem mund të na ndihmojë të shmangim katastrofat dhe të dërgojmë ndihmë në rast aksidenti.


Pinguini “Poo“ mund të ndryshojë ekosistemin e Antarktidës.

Penguinët kanë prodhuar më shumë se 17 milion paund lëndë ushqyese të pasura për bimët në Antarktidë brenda 5,000 viteve të fundit. Sapo të ndryshojë klima, këta elementë do të ndihmojnë bimët të mbulojnë tokën e ngrirë, si dhe të ndihmojnë kafshët të mbijetojnë.


Avokadot janë helmuese për zogjtë, macet, qentë, lepujt dhe kafshët e tjera shtëpiake.

Mjaft e çuditshme, por avokadot janë toksike për pothuajse të gjithë, përveç njerëzve. Gjethet e avokados përmbajnë një acid helmues të quajtur persin, i cili shkakton nekrozë të muskujve të zemrës dhe gjëndrës qumështore në specie të ndryshme kafshësh. Një farë e avokados tokësore lehtë mund të vrasë shpendët.


Çdo 23,000 vjet Sahara kthehet nga një pyll në një shkretëtirë dhe anasjelltas.

Shkencëtarët thonë se vetëm 6.000 vjet më parë, Sahara ishte e mbuluar me kullota të gjelbërta, bar dhe pemë, por ndryshimet klimatike e kanë kthyer terrenin në një shkretëtirë të thatë. Sipas studimit, këto ndryshime ndodhin afërsisht çdo 23,000 vjet.

No comments:

Post a Comment