Thursday, July 29, 2021

Kafshët më inteligjente

Është e vërtetë që ne njerëzit kemi aftësinë për të mësuar, për të gjykuar e për të zgjidhur problemet. Mendimet tona janë të komplikuara dhe kemi arritur që, nëpërmjet artikulimit të fjalëve, të shprehim atë që mendojmë. Përgjithësisht këto janë cilësi që tregojnë për inteligjencën tonë. Por nuk duhet të mendojmë kurrsesi se jemi të vetmet gjallesa inteligjente në Tokë. Shumë prej kafshëve të njohura kanë aftësi të komplikuara, të cilat i bëjnë të cilësohen si inteligjente. Inteligjenca e kafshëve është e vështirë të përcaktohet, sepse "inteligjenca" merr forma të ndryshme. Shembuj të llojeve të inteligjencës përfshijnë të kuptuarit e gjuhës, vetë-njohjen, bashkëpunimin, altruizmin, zgjidhjen e problemeve dhe aftësitë matematikore. Eshtë e lehtë të njohësh inteligjencën në primatët e tjerë, por ka shumë specie të tjera që mund të jenë më të zgjuara nga sa mendohet. Në këtë artikull ju sjellim disa nga kafshët më intelegjente qe janë të dëshmuara me veprimet intelegjente që kryejnë.

1.Korbat dhe sorrat

Korbi dhe sorrat bëjnë dhe përdorin mjete.

E gjithë familja e shpendëve Corvid është e zgjuar. Grupi përfshin magpies, jays, korbat dhe sorrat. Këta zogj janë vertebrorët e vetëm jo-primat që shpikin mjetet e tyre. Sorrat njohin fytyrat njerëzore, komunikojnë koncepte komplekse me sorrat e tjera dhe mendojnë për të ardhmen. Shumë ekspertë e krahasojnë inteligjencën e sorrës me atë të një fëmije 7-vjeçar.


2.Shimpanzetë

Shimpanzetë mund të bëjnë shtiza dhe mjete të tjera të thjeshta.

Shimpanzetë janë të afërmit tanë më të ngushtë në mbretërinë e kafshëve, kështu që nuk është për t'u habitur që ata shfaqin inteligjencë të ngjashme me atë të njerëzve. Shimpanzetë shfaqin një gamë të gjerë emocionesh dhe e njohin veten në një pasqyrë. Shimps mund të mësojnë gjuhën e shenjave për të komunikuar me njerëzit.


3.Elefantët

Elefantët mund të bashkëpunojnë me njëri-tjetrin për të zgjidhur problemet.

Elefantët kanë trurin më të madh nga çdo kafshë tokësore . Korteksi i trurit të një elefanti ka po aq neurone sa truri i njeriut. Elefantët kanë kujtime të jashtëzakonshme, bashkëpunojnë me njëri-tjetrin dhe demonstrojnë vetëdije. Ashtu si primatët dhe zogjtë, ata përfshihen në lojë.


4.Gorilla

Gorillat mund të formojnë fjali komplekse.

Ashtu si njerëzit dhe shimpanzet, edhe gorillat janë primat. Gorilla me emrin Koko u bë i famshëm për të mësuar gjuhën e shenjave dhe kujdesin për një mace manar. Gorillat mund të formojnë fjali origjinale për të komunikuar me njerëzit dhe për të kuptuar përdorimin e simboleve për të përfaqësuar objektet dhe konceptet më komplekse.


5.Delfinët

Delfinët janë mjaft të zgjuar për të shpikur mashtrime.

Delfinët dhe balenat janë të paktën aq të zgjuar sa zogjtë dhe primatët. Ashtu si primatët, delfinët dhe balenat janë gjitarë. Një delfin ka një tru të madh në lidhje me madhësinë e trupit të tij. Korteksi i trurit të njeriut është shumë i ndërlikuar, por një tru delfin ka edhe më shumë palosje! Delfinët dhe të afërmit e tyre janë të vetmet kafshë detare që kanë kaluar provën e pasqyrës së vetë-ndërgjegjësimit.


No comments:

Post a Comment