Arabia Saudite synon të përdorë teknologjinë për gjelbërimin e shkretëtirave

Arabia Saudite po investon në inovacionin e gjelbër për të transformuar shkretëtirat e saj, por akuzat për larjen e gjelbër nxjerrin në pah sfidën e shndërrimit të projekteve ambicioze në zgjidhje klimatike. Zyrtarët nga mbretëria e Gjirit, kanë thënë se synojnë të rivendosin 40 milionë hektarë tokë të degraduar. Por ndërsa vendi është një investitor i madh në teknologjinë klimatike, ai nuk e ka braktisur mbrojtjen e tij të gjatë të naftës dhe kritikët thonë se gjestet e tij drejt mirëdashjes mjedisore ofrojnë vetëm përfitime të kufizuara. Arabia Saudite përbën gati 75 për qind të investimeve në Lindjen e Mesme në start-up-et e teknologjisë klimatike në mbarë botën, sipas një raporti të vitit 2023 nga auditori PwC.

Por investimi i tij në teknologjinë e gjelbër anon drejt energjisë, me 363 milionë dollarë të investuara në zgjidhje energjetike miqësore me klimën, gati 10 herë më shumë sesa u investua në risitë që lidhen me ushqimin, bujqësinë dhe përdorimin e tokës, tha PwC.

Në një kampus të madh në shkretëtirën në veri të Jeddah, një projekt që mund të jetë i dobishëm në mbretërinë e tharë është përdorimi i mikroorganizmave për të ulur koston e energjisë për trajtimin e ujërave të zeza.

Objekti i trajtimit kërkon të "pastrojë dhe trajtojë ujërat e zeza në një mënyrë neutrale ndaj energjisë apo edhe pozitive", tha Peiying Hong, akademike e shkencës mjedisore dhe inxhinierisë që mbikëqyr objektin në Universitetin e Shkencës dhe Teknologjisë Mbreti Abdullah.

Procesi, tha ajo, mbështetet në mikroorganizmat që konvertojnë karbonin në gaz metan, i cili mblidhet dhe përdoret për të prodhuar energji për objektin.

Uji i filtruar nga procesi "mund të përdoret për të rritur mikroalgat për të prodhuar ushqim për bagëtinë, ose për të ujitur bimët dhe pemët për të luftuar shkretëtirëzimin", shtoi ajo.

Rërë në tokë

Uji i ricikluar mund të jetë i vlefshëm për vendin kryesisht të shkretëtirës me burime jashtëzakonisht të kufizuara ujore.

Si pjesë e të ashtuquajturës Iniciativa e Gjelbër e Lindjes së Mesme, Arabia Saudite synon të mbjellë përfundimisht 10 miliardë pemë, sipas faqes së internetit të projektit, dhe të rehabilitojë më shumë se 74 milionë hektarë tokë.

Për të arritur këto ambicie, menaxhimi efikas i burimeve të ujit dhe tokës është thelbësor.

Himanshu Mishra, gjithashtu një ekspert i shkencës dhe inxhinierisë mjedisore në KAUST, tha se ekipi i tij ka zhvilluar një produkt që ata besojnë se është i aftë të transformojë shkretëtirën e mbretërisë në tokë pjellore.

“Po e shndërrojmë rërën në tokë”, tha profesori.

Komposti i pasuruar me karbon, i bërë nga plehu i pulës, një burim i bollshëm dhe i pashfrytëzuar në Arabinë Saudite - është zhvilluar një hap më tej se plehrat normale.

Mishra shpjegoi se inovacioni i tij "vepron si një sfungjer për të mbajtur këto lëndë ushqyese dhe ujë, ndërsa promovon biodiversitetin mikrobik", të cilin bimët kanë nevojë për të lulëzuar.

Si rezultat, ferma eksperimentale e profesorit ka mbetur e mbushur me bimësi.

Mishra shpjegoi se duke shitur sipërfaqen e tokës së saj të gazuar, të bërë në mbretëri nga mbetjet lokale, Arabia Saudite mund të bëhet "një eksportuese e produktit dhe teknologjisë së saj".

Larja e gjelbër?

Pavarësisht potencialit të tyre, vendosja e sistemeve të tilla në nivel kombëtar ose rajonal kërkon mbështetje financiare dhe vullnet politik.

"Ne me të vërtetë kemi nevojë për financim dhe investim sipërmarrës për të demonstruar efektivitetin e tyre në një shkallë të gjerë," tha Hong.

Por John Robinson, një investitor dhe partner në Mazarine Ventures, thotë se mbledhja e fondeve për këto lloj biznesesh fillestare mbetet "jashtëzakonisht e vështirë", megjithëse disa arrijnë të tërheqin investitorë privatë.

Ndërkohë, ambiciet e Arabisë Saudite nuk janë larguar nga mbrojtja e saj e ashpër e naftës, pasi ajo vazhdon të jetë eksportuesi më i madh në botë i naftës së papërpunuar.

Përveç luftimit të shkretëtirëzimit, mbretëria po fokusohet në teknologji të tilla si kapja e karbonit dhe prodhimi i hidrogjenit si pjesë e asaj që e quan një "ekonomi rrethore të karbonit".

Por kritikët i kanë etiketuar këto përpjekje si “larëse e gjelbër”, duke thënë se ato synojnë të lejojnë investime të vazhdueshme në lëndët djegëse fosile.

Në maj 2024, Qendra Evropiane për Demokraci dhe të Drejtat e Njeriut (ECDHR) tha se Iniciativa e Gjelbër Saudite "fsheh mbështetjen e vazhdueshme të vendit në lëndët djegëse fosile dhe përbuzjen për drejtësinë mjedisore pas premtimeve të larta të qëndrueshmërisë".

Riadi e arsyeton politikën si të nevojshme për sigurinë e tij energjetike.