Saturday, April 15, 2023

Kuriozitet: Cila është ujëvara më e madhe në planet?

Lumenjtë që rrjedhin mbi grykat e Tokës krijojnë ujëvara që janë mrekulli natyrore, duke tërhequr miliona vizitorë në bukurinë, madhështinë dhe fuqinë e tyre mahnitëse. Por asnjë ujëvarë nuk është më e madhe apo më e fuqishme se ato që shtrihen nën oqean, duke u përplasur mbi katarakte të pafundme të fshehura nga pamja jonë. Në të vërtetë, ujëvara më e madhe në botë shtrihet nën ngushticën e Danimarkës, e cila ndan Islandën dhe Grenlandën. Në fund të ngushticës janë një seri kataraktesh që fillojnë 609 metra nën sipërfaqen e ngushticës dhe zhyten në një thellësi prej 3048 metrash në majën jugore të Grenlandës, gati një rënie prej 3.2 kilometrash.

Por si mund të ketë ujëvara në oqean? 

Kjo është për shkak se uji i ftohtë është më i dendur se uji i ngrohtë dhe në ngushticën e Danimarkës, uji i ftohtë që rrjedh drejt jugut nga detet nordike takohet me ujin më të ngrohtë nga deti Irminger. Uji i ftohtë dhe i dendur zhytet shpejt nën ujin më të ngrohtë dhe rrjedh mbi pikën e madhe në fundin e oqeanit, duke krijuar një rrjedhje në rënie që vlerësohet në mbi 37.4 milionë metra kub për sekondë. Megjithatë, për shkak se ajo rrjedh nën sipërfaqen e oqeanit, turbulenca masive e ngushticës së Danimarkës kalon plotësisht e pazbuluar pa ndihmën e instrumenteve shkencore.

Ujëvara më e madhe në botë është në oqean

Ky infografik ilustron se si një katarakt i madh nënujor (ujëvarë) formohet natyrshëm nën valët brenda ngushticës së Danimarkës. Një hartë në të djathtën e sipërme të grafikut tregon vendndodhjen e ngushticës së Danimarkës, midis Grenlandës dhe Islandës.

Ujërat sipërfaqësore më të ngrohta rrjedhin drejt veriut. Këto ujëra më të ngrohtë humbasin gradualisht nxehtësinë në atmosferë dhe fundosen. Uji më i dendur dhe i ftohtë rrjedh drejt jugut në një rrymë të thellë përgjatë dyshemesë së detit mbi një kreshtë nënujore në ngushticë. Lartësia e kataraktit të ngushticës së Danimarkës është afërsisht 3.5052 metra. Për krahasim, ujëvara më e madhe në tokë është 979 metra.

No comments:

Post a Comment