Zero emetime deri në vitin 2050 kërkon deri në gjashtë herë më shumë minerale

Arritja e synimit për zero emetime në nivel global deri në vitin 2050 kërkon deri në gjashtë herë më shumë minerale, së bashku me nivelet rekord të shpërndarjes së energjisë së pastër deri atëherë, thuhet në raportin e fundit të Agjencisë Ndërkombëtare të Energjisë (IEA) World Outlook Outlook (WEO) 2021. Duke pasur parasysh që impiantet diellore, mullinjtë e erës dhe automjetet elektrike në përgjithësi kërkojnë më shumë burime minerale për t'u ndërtuar sesa gjërat e bazuara në lëndë djegëse fosile, raporti zbuloi se "vendosja e shpejtë e teknologjive me karbon të ulët si pjesë e kalimeve të energjisë së pastër nënkupton rritje të konsiderueshme të kërkesës për minerale kritike".

Agjencia theksoi se sasia mesatare e mineraleve, si bakri, litiumi, kobalti, grafit, nikeli dhe argjendi, të nevojshme për një njësi të re të kapacitetit të prodhimit të energjisë është rritur me 50 për qind që nga viti 2010 me rritjen e pjesës së burimeve të rinovueshme.

Në Skenarin e Politikave të Deklaruara (STEPS), i cili pasqyron cilësimet aktuale të politikave dhe ato që janë shpallur nga qeveritë në të gjithë botën, kërkesat e përgjithshme për mineralet kritike për teknologjitë e energjisë së pastër pothuajse trefishohen midis periudhës nga sot deri në vitin 2050.

Megjithatë, në skenarin zero emetime deri në vitin 2050 kjo kërkesë pritet të rritet gjashtëfish më shumë se sa sot.

Kërkesa minerale për automjetet elektrike dhe ruajtjen e baterive parashikohet të rritet me mbi 50 herë deri në vitin 2050 ndërsa zgjerimi i rrjeteve të energjisë elektrike do të çojë në dyfishimin e kërkesës për bakër për linjat e energjisë në periudhën deri në vitin 2050.

Litiumi vlerësohet të ketë rritjen më të shpejtë midis mineraleve kryesore, me kërkesën mbi 100 herë nga niveli i tij aktual deri në vitin 2050, ndërsa kobalti, nikeli dhe grafit gjithashtu regjistrojnë rritje të shpejtë të kërkesës.

Kërkesa për bakër pritet të regjistrojë rritjen më të madhe absolute, duke u rritur me rreth 14 milionë tonë deri në vitin 2050, duke zgjeruar madhësinë e tregut global të bakrit me 60 për qind në periudhën deri në vitin 2050, transmeton Anadolu.

Si rezultat, në skenarin zero emetime, teknologjitë e energjisë së pastër dalin si segmenti me rritjen më të shpejtë të kërkesës për shumicën e mineraleve, duke evoluar nga një konsumator i ngrohtë në një burim kryesor të kërkesës.

Sipas Agjencisë, perspektiva e një rritjeje të shpejtë të kërkesës për minerale kritike ngre pyetje në lidhje me disponueshmërinë dhe besueshmërinë e furnizimit.

"Planet aktuale të furnizimit dhe investimeve janë orientuar drejt një bote të veprimit gradual dhe të pamjaftueshëm mbi ndryshimet klimatike, duke rritur rreziqet e furnizimit që qëndrojnë prapa kërkesës së parashikuar në skenarët e imponuara nga klima", thuhet ndër të tjera.

Rritja e çmimeve të mineraleve rrit kostot e investimeve të energjisë së rinovueshme

Ndikimi i rritjes së çmimit të mineraleve në investimet e energjisë së pastër është bërë një çështje e rëndësishme.

"Gjatë dekadës së fundit, mësimi i teknologjisë dhe ekonomitë e shkallës kanë ulur ndjeshëm kostot e teknologjive kryesore të energjisë. Për shembull, kostoja e baterive litium-jon ka rënë me 90 për qind që nga viti 2010. Kjo do të thotë se kostot e lëndëve të para tani duken më të mëdha në koston totale të teknologjive të energjisë së pastër", shpjegoi IEA.

Agjencia vuri në dukje riformimi i çmimeve të mallrave në gjysmën e parë të 2021, do të thotë se ato ilustrojnë tendosjet e mundshme nëse këto prirje mbahen në një afat më të gjatë.

Çmimet për kontratat e reja të turbinave me erë thuhet se janë rritur në vitin 2021, duke përmbysur tendencat e dukshme gjatë viteve të fundit, ndërsa çmimet e rritura të silikonit dhe argjendit kanë rritur në mënyrë të ngjashme çmimin e moduleve të paneleve diellore.

Edhe pse e pasigurt nëse dhe për sa kohë, rritja e çmimeve në gjysmën e parë të 2021 do të vazhdojë. Rritja e çmimeve të materialeve kryesore në shkallën e parë kohët e fundit parashikohet të krijojë presion shtesë mbi kostot totale të kapitalit me 5-15 për qind.

"Kjo mund të shtojë 430 miliardë dollarë për nevojat e investimeve kumulative për energjinë diellore, mullinjtë e erës, bateritë dhe energjinë elektrike gjatë kësaj dekade në STEPS dhe gati 700 miliardë dollarë në emetimet zero", paralajmëroi IEA.