Disa fakte interesante për shkretëtirat

Sa herë që flasim për shkretëtira, çdoherë e imagjinojmë një vend të shkretë, pa ujë, ku nuk ka asgjë dhe nuk ndodhë asgjë. Megjithatë, shkretëtirat mund të jenë të magjishme, sidomos për fotografët. Në shkretëtira, rriten bimët e rralla në botë, të cilat mund të mbijetojnë në kushte ekstreme klimatike. Njësoj ndodhë dhe me njerëzit dhe kafshët. Në shkretëtira po ashtu, gjenden edhe dunat e rërës që duken si imazhe përrallash.

Ekzistojnë katër lloje të shkretëtirave: shkretëtirat subtropikale që janë të nxehta dhe të thata gjatë gjithë vitit, shkretëtirat bregdetare që kanë dimra të ftohtë dhe verë të ngrohtë, shkretëtirat e ftohta të dimrit të thatë mee dimra të ftohtë me reshje shiu dhe bore të ulët ose reshje dhe shkretëtirat polare të ftohta.

Një nga faktet interesante për shkretëtirat është se ato mbulojnë rreth 33 për qind ose një të tretën e Tokës. Në këtë artikull ju sjellim disa fakte interesante për shketëtirat.

Për sa i përket madhësisë së plotë, shkretëtira e Antarktikut është shkretëtira më e madhe në Tokë, gjithsej 14.2 milion kilometra katror (5.5 milion milje katror). Antarktida është kontinenti më i ftohtë, me erë dhe më i izoluari në Tokë, dhe konsiderohet një shkretëtirë sepse reshjet e saj vjetore mund të jenë më pak se 51 milimetra (10 inç) në brendësi.

Shkretëtira e Arktikut është e dytë më e madh në botë, duke mbuluar një sipërfaqe toke prej rreth 14 milionë kilometra katrorë (5.4 milion milje katrore). Shkretëtira zë pjesërisht territoret e pretenduara ose të kontrolluara nga Kanada, Danimarka, Norvegjia, Rusia, Suedia dhe Shtetet e Bashkuara.

Shkretëtira e Saharës është e tretë më e madhe në botë, dhe më e nxehta botë. Ajo zë një sipërfaqe prej rreth 9.2 milion kilometra katrorë (3.3 milion milje katrore). Sahara mbulon pjesë të mëdha të Algjerisë, Chadit, Egjiptit, Libisë, Mauritanisë, Malit, Marokut, Nigerisë, Saharës Perëndimore, Sudanit dhe Tunizisë.

Shkretëtira më e vogël në botë është shkretëtira Atacama, Kili, e cila mbulon vetëm 105.200 kilometra katrorë (40.600 milje katrore). Disa shkretëtira që janë të nxehta gjatë ditës bëhen të ftohta gjatë natës sepse u mungon izolimi i siguruar nga retë dhe lagështia.

Bimët e shkretëtirës mund të klasifikohen në tre kategori kryesore: kaktusë, lule të egra, dhe pemë, shkurre dhe bar. Jeta e bimëve në shkretëtirë është e pakët, por ka më shumë bimë që jetojnë këtu nga sa prisni. Për shembull, dy nga bimët më të njohura të shkretëtirës janë okotila e cila është një bimë me gjethe jeshile që prodhon lule. Tjetri është kaktusi i saguaros i cili u quajt lulja e shtetit të Arizonës.

Kafshët gjejnë mënyra të zgjuara për t’u përshtatur në shkretëtira. Disa dalin natën kur është më ftohtë.

Devetë janë një nga më të njohurit nga të gjitha kafshët e shkretëtirës. Ato kanë një aftësi të madhe për t'i rezistuar nxehtësisë dhe etjes. Edhe mbi 50 °C, të cilat mund të qëndrojnë pa ujë të pijshëm për shumë ditë.

Evropa është kontinenti i vetëm pa shkretëtira; ka, megjithatë, pjesë gjysmë të thata rreth deteve të Zi dhe Kaspikut, në pjesë të Ukrainës dhe Kaukazit të Veriut.

Rreth 2 milion njerëz jetojnë në shkretëtirën e Saharasë.

Disa nga furnizimet më të mëdha në botë me ujë nëntokësor ekzistojnë nën shkretëtirën e Saharasë, duke mbështetur rreth 90 oaza kryesore atje.

Lugina e Vdekjes është një luginë e shkretëtirës e vendosur në Kaliforninë Lindore, në shkretëtirën veriore Mojave me nxehtësi ekstreme që e ka lënë këtë zonë të shkretë çuditërisht të bukur.

Kodrat me rërë që zakonisht i hasim në shkretëtira krijohen nga erërat dhe quhen Duna. 

Burimi i informacionit: Motilokal.com