Saturday, April 6, 2024

A ndërlidhet sëmundja e Alzheimerit me ndojten e ajrit?

Grimcat e gjetura në ndotjen e ajrit janë të lidhura me sëmundjen e Alzheimerit, sipas rezultateve të një studimi të ri nga Universiteti i Teknologjisë në Sydney (UTS) dhe të tjerë në Australi dhe në Singapor. Alzheimer është një sëmundje neurodegjenerative që dëmton kujtesën, si dhe funksionet njohëse dhe përfundimisht trupore. Vlerësohet të jetë shkaku i 60-70% të rasteve të demencës. Me shumë pak raste të Alzheimerit që mendohet se janë të trashëguara, më pak se 1%, sipas bashkëautorit udhëheqës, profesoreshë e asociuar Cindy Gunawan, shkenca po e kthen vëmendjen te "mjedisi dhe zgjedhjet e stilit të jetesës që duket se kanë një ndikim të madh në sëmundje“.

Studimi i parë i magnetitit

Me këtë në mendje, studiuesit ndoqën gjurmët e punës së mëparshme që lidhte ndotjen e ajrit dhe Alzheimerin. Ata shikuan efektet e ndotësve të ndryshëm të ajrit, duke përfshirë hekurin, magnetitin dhe hidrokarburet e naftës, në shëndetin e trurit të minjve të shëndetshëm dhe të ndjeshëm gjatë një studimi katër mujor. Është studimi i parë i këtij lloji që fokusohet në magnetit.

Një ndotës i zakonshëm ajri i emetuar nga një sërë procesesh nga fërkimi i tastierëve të frenave dhe konsumimi i motorit deri te stacionet e energjisë me qymyr, emetimet e shkarkimit të automjeteve dhe zjarret nga druri, magnetiti u zbulua se krijon efekte në përputhje me Alzheimer, duke përfshirë humbjen e qelizave të trurit, pllakën amiloid dhe ndryshimet e sjelljes si ankthi i shtuar, stresi dhe problemet e kujtesës afatshkurtër. Si tek minjtë ashtu edhe tek qelizat njerëzore, magnetiti ndez një përgjigje imune, e cila rezulton në inflamacion dhe stres oksidativ. Këto dihet se luajnë një rol në demencë.

Grimcat hyjnë drejtpërdrejt në tru

Problemi me grimcat e vogla të magnetitit të krijuara nga djegia, është se ato mund të hyjnë në tru duke menduar drejtpërdrejt në hundë, kështu që pengesa e trurit të gjakut të njeriut nuk është mbrojtje kundër tyre. "Ne marrim frymë në këto grimca", tha bashkë-autorja e studimit Kristina McGrath, duke shtuar "ato kanë aftësinë shqetësuese për të hyrë në tru përmes kanaleve tona të hundës, duke anashkaluar pengesën mbrojtëse gjaku-tru".

Monitorimi dhe ndërgjegjësimi

Fleming vë në dukje nënkuptimin "që kushdo që është i ekspozuar ndaj grimcave të magnetitit në ajër mund të zhvillojë potencialisht sëmundjen e Alzheimerit, pavarësisht nga prejardhja e tyre gjenetike ose faktorë të tjerë rreziku". Si rezultat, ajo argumenton "është jetike të monitorohen dhe rregullohen nivelet e magnetitit në ajër dhe të rritet ndërgjegjësimi për rreziqet e mundshme shëndetësore të ndotjes së ajrit".

No comments:

Post a Comment