Në rreth 100 vende të botës ka zona natyrore që gëzojnë
statusin e Parqeve Kombëtare. Me peizazhe të jashtëzakonshme dhe me jetë të egër
spektakolare secila prej tyre është më e bukur se tjera. Sigurisht ju intereson
të dini se cilat nga këto parqe kanë histori më të gjatë të deklarimit si Park
Kombëtarë. Në këtë artikull ju prezantojmë 10 parqet më të vjetra kombëtare në
botë që nga Shtetet e Bashkuara të Amerikës e deri në Mongoli e Zelandë të Re.
Parku Kombëtar Bogd Khan Uul, Mongoli (1783)
Shumica mendojnë se Parku Kombëtar Yellowstone i Amerikës
është parku më i vjetër kombëtar në botë, por e kanë gabim. Ekziston një park
tjetër që është mbi 100 vjet më i vjetër. Themeluar nga qeveria mongole në
1778, zona përreth malit Bogd Khan Uul është në të vërtetë parku më i vjetër
kombëtar në botë. Ndodhet në jug të kryeqytetit të vendit, Ulaanbaatar, rreth tre
deri në katër orë rrugëtim. Do të gjeni shumë vende kulturore përreth parkut,
përfshirë rrënojat e Manastirit Manzushir, Parkun e Budës dhe Memorialin e
Zaisan.
Parku Kombëtar Yellowstone, SHBA (1872)
Parku Kombëtar Yellowstone është parku më i vjetër kombëtar
në Shtetet e Bashkuara dhe i dyti më i vjetër në botë. I vendosur në mes të
shteteve Wyoming, Montana dhe Idaho, parku është habitat i shumë burimeve të
nxehta duke përfshirë ikonën Old Faithful. Lumi Yellowstone përshkon parkun me
disa ujëvara dhe vargmalesh, dhe jeta e egër e zonës përfshin pothuajse 60
lloje gjitarësh, duke përfshirë ujkun e hirtw, ariun, bizonin dhe rrëqebullin.
Parku Kombëtar Mbretëror, Australi (1879)
Themeluar në vitin 1879, Royal National Park është parku më
i vjetër kombëtar i Australisë dhe përfshin hapësirën midis vijës bregdetare
dhe lumit Hacking në Sutherland Shire, rreth një orë në jug të Sidneit. Parku
ka disa shtigje shëtitje, zona piknikësh dhe vende kampingu të rrethuara nga
peizazhe të ndryshme, përfshirë plazhe, laguna, pyjw eukalipti dhe ujëvara. Me
një distancë prej 26 kilometrash, Pista e Bregdetit popullor është një shteg
dy-ditor nga Bundeena në Otford, me mundësi për shikimin e shpendëve dhe
balenave gjatë rrugës.
Parku Kombëtar Banff, Kanada (1885)
Banff është parku më i vjetër kombëtar në Kanada. Themeluar
në vitin 1885, parku është i vendosur në Malet Rocky Alberta. Calgary është
qyteti më i afërt, dhe qendra kryesore tregtare e parkut është në qytetin e
Banff, në luginën e lumit Bow. I njohur për terrenet malore dhe peizazhet
alpine - përfshirë më shumë se një mijë akullnajat, fushat e akullit, pyjet,
luginat, livadhet dhe lumenjtë - parku është pjesë e Trashëgimisë Botërore Kanadeze Rocky Mountain
të UNESCO-s. Vendet natyrore përreth parkut përfshijnë sistemin më të madh të
shpellave të Kanadasë, Shpellat Castleguard, liqene të shumta të akullnajave si
Liqeni Louise, dhe Legacy Trail - një shteg për ecje dhe çiklizëm.
Parku Kombëtar Yoho, Kanada (1886)
Parku Kombëtar Yoho është gjithashtu i vendosur në Malet Rocky dhe është pjesë e trashëgimisë botërore Rocky Mountain Parks. Përgjatë pjese perëndimore kufizohet me zonën Divid, në anën jugore kufizohet nga Parku Kombëtar Kootenay dhe në anën lindore me Parkun Kombëtar Banff. Parku përmban mure spektakolare shkëmbi, ujëvara të mrekullueshme dhe 28 maja fluturuese mbi 3,000 metra të larta. Disa nga pikat e interesit në Parkun Kombëtar Yoho përfshijnë hekurudhën e tunelit Spiral, Falls Takakkaw në Luginën Yoho, dhe ujërat bruz të Liqenit Emerald.
Parku Kombëtar Tongariro, Zelanda e Re (1887)
Tongariro është më i vjetri nga 13 parqet zyrtare kombëtare
në Zelandën e Re. E vendosur në ishullin qendror të Veriut, parku ka shumë
qytete rreth tij, përfshirë Ohakune, Waiouru, Horopito, Pokaka, Erua, National
Park Village, dhe Skifield Whakapapa. Është zone e disa vendeve të shenjta
fetare, duke perfshire edhe hapësirën e dikurshëme te një fisi vendas Māori.
Për shkak të vlerës së jashtëzakonshme kulturore dhe natyrore, Tongariro është
një nga 28 vendet e përziera kulturore dhe natyrore të Trashëgimisë Botërore të
UNESCO-s. Për sa i përket natyrës, parku përmban tre male aktive vullkanike,
Ruapehu, Ngauruhoe dhe Tongariro, të cilat janë të vendosura në qendër të
parkut.
Parku Kombëtar Sequoia, SH.B.A. (1890)
Themeluar në 1890, Parku Kombëtar Sequoia është i vendosur
në malet jugore të Sierra Nevada të Kalifornisë. Mrekullite natyrore të parkut
përfshijnë male gjigande, kanione, shpella dhe disa nga pemët më të mëdha në
botë. Mount Whitney, i cili shtrihet 4,418 metra mbi nivelin e detit, është
pika më e lartë në 48 Shtetet e Bashkuara të Amerikës dhe paraqet një nga pikat
kryesore turistike të Sequoia. Pylli gjigant i Sequoia përmban pesë nga 10
pemët më të mëdha në botë, përfshirë pemën e Përgjithshme Sherman. Sot, Parku
Kombëtar Kings Canyon, i themeluar në vitin 1940, administrohet bashkërisht dhe
lidhet me Parkun Kombëtar Sequoia.
Parku Kombëtar Yosemite, SHBA (1890)
Edhe pse u mor për herë të parë nën mbrojtjen gjate kohës se
presidentit nga Abraham Lincoln në 1864, Yosemite nuk u krijua zyrtarisht si
një park kombëtar deri në vitin 1890. Parku ndodhet në Sierra Nevada të
Kalifornisë, dhe është një nga parqet më të vjetra, më të mëdha dhe më të
njohurat kombëtarë në Shtetet e Bashkuara. Ai përmban shkëmbinjtë e granitit,
rrjedhjet ujore te pastra, pemët e mëdha, jetën e larmishme të egër dhe
Ujëvarat e bukura Yosemite, që është ujëvara më e gjatë e Amerikës së Veriut.
Lugina e Yosemite shtrihet në qendër të parkut me formacione gjigande vertikale
shkëmbore që ngrihen rreth tij, përkatësisht Half Dome dhe El Capitan.
Parku Kombëtar i Waterton Lakes, Kanada (1895)
Parku Kombëtar Waterton Lakes ndodhet në cepin jugperëndimor të provincës së Albertës në Kanada. I njohur për malet dhe shkretëtirën. Parku Waterton u krijua në 1895 dhe u emërua sipas Liqenit Waterton, i cili mban emrin e natyralistit dhe konservatorit Victorian Charles Waterton. Parku është i hapur gjatë gjithë vitit, duke ofruar shumë aktivitete sportive dhe shtigje ecjeje, duke përfshirë shtegun Crypt Lake, e cila përshkon pyje dhe kalon Falls Hellroaring. Parku është pjesë e Parkut Ndërkombëtar të Paqes Waterton-Glacier, i caktuar si një vend i trashëgimisë botërore në 1995, dhe ekosistemi i tij është aq i veçantë sa që është caktuar si Rezervë e Biosferes nga Kombet e Bashkuara.
Parku Kombëtar Mount Rainier, SHBA (1899)
Mount Rainier është një vullkan aktiv në shtetin e
Uashingtonit, me Seattle dhe Portland të vendosur brenda një rreze prej 300
kilometrash. Është themeluar si një park kombëtar në 1899 nga Presidenti
William McKinley. Është një nga zonat më të njohura te akullnajave me mbi 25 sosh
duke përfshirë Glacier Emmons dhe Carbon Glacier. Pika më e lartë është në
vargmalin Kaskadë të parkut, i cili përfshin të dy vullkanet dhe malet
jo-vullkanike. Ka lugina të bukura, ujëvara, livadhe nën-alpine dhe pyje me të
vjetra përreth.
No comments:
Post a Comment