Saturday, July 25, 2020

10 Parqet Kombëtare më të vjetra në botë!

Në rreth 100 vende të botës ka zona natyrore që gëzojnë statusin e Parqeve Kombëtare. Me peizazhe të jashtëzakonshme dhe me jetë të egër spektakolare secila prej tyre është më e bukur se tjera. Sigurisht ju intereson të dini se cilat nga këto parqe kanë histori më të gjatë të deklarimit si Park Kombëtarë. Në këtë artikull ju prezantojmë 10 parqet më të vjetra kombëtare në botë që nga Shtetet e Bashkuara të Amerikës e deri në Mongoli e Zelandë të Re.

Parku Kombëtar Bogd Khan Uul, Mongoli (1783)

Shumica mendojnë se Parku Kombëtar Yellowstone i Amerikës është parku më i vjetër kombëtar në botë, por e kanë gabim. Ekziston një park tjetër që është mbi 100 vjet më i vjetër. Themeluar nga qeveria mongole në 1778, zona përreth malit Bogd Khan Uul është në të vërtetë parku më i vjetër kombëtar në botë. Ndodhet në jug të kryeqytetit të vendit, Ulaanbaatar, rreth tre deri në katër orë rrugëtim. Do të gjeni shumë vende kulturore përreth parkut, përfshirë rrënojat e Manastirit Manzushir, Parkun e Budës dhe Memorialin e Zaisan.

Bogd Khan Uul © Laika ac / Flickr

Parku Kombëtar Yellowstone, SHBA (1872)

Parku Kombëtar Yellowstone është parku më i vjetër kombëtar në Shtetet e Bashkuara dhe i dyti më i vjetër në botë. I vendosur në mes të shteteve Wyoming, Montana dhe Idaho, parku është habitat i shumë burimeve të nxehta duke përfshirë ikonën Old Faithful. Lumi Yellowstone përshkon parkun me disa ujëvara dhe vargmalesh, dhe jeta e egër e zonës përfshin pothuajse 60 lloje gjitarësh, duke përfshirë ujkun e hirtw, ariun, bizonin dhe rrëqebullin.

Pranvera e Madhe Prismatike në Parkun Kombëtar Yellowstone © Kyla Duhamel / Flickr

Parku Kombëtar Mbretëror, Australi (1879)

Themeluar në vitin 1879, Royal National Park është parku më i vjetër kombëtar i Australisë dhe përfshin hapësirën midis vijës bregdetare dhe lumit Hacking në Sutherland Shire, rreth një orë në jug të Sidneit. Parku ka disa shtigje shëtitje, zona piknikësh dhe vende kampingu të rrethuara nga peizazhe të ndryshme, përfshirë plazhe, laguna, pyjw eukalipti dhe ujëvara. Me një distancë prej 26 kilometrash, Pista e Bregdetit popullor është një shteg dy-ditor nga Bundeena në Otford, me mundësi për shikimin e shpendëve dhe balenave  gjatë rrugës.

Parku Kombëtar Mbretëror, Australi © robmcbell / Flickr

Parku Kombëtar Banff, Kanada (1885)

Banff është parku më i vjetër kombëtar në Kanada. Themeluar në vitin 1885, parku është i vendosur në Malet Rocky Alberta. Calgary është qyteti më i afërt, dhe qendra kryesore tregtare e parkut është në qytetin e Banff, në luginën e lumit Bow. I njohur për terrenet malore dhe peizazhet alpine - përfshirë më shumë se një mijë akullnajat, fushat e akullit, pyjet, luginat, livadhet dhe lumenjtë - parku është pjesë e  Trashëgimisë Botërore Kanadeze Rocky Mountain të UNESCO-s. Vendet natyrore përreth parkut përfshijnë sistemin më të madh të shpellave të Kanadasë, Shpellat Castleguard, liqene të shumta të akullnajave si Liqeni Louise, dhe Legacy Trail - një shteg për ecje dhe çiklizëm.

Liqeni Moraine në Banff National Park © Pascal / Flickr

Parku Kombëtar Yoho, Kanada (1886)

Parku Kombëtar Yoho është gjithashtu i vendosur në Malet Rocky dhe është pjesë e trashëgimisë botërore Rocky Mountain Parks. Përgjatë pjese perëndimore kufizohet me zonën Divid, në anën jugore kufizohet nga Parku Kombëtar Kootenay dhe në anën lindore me Parkun Kombëtar Banff. Parku përmban mure spektakolare shkëmbi, ujëvara të mrekullueshme dhe 28 maja fluturuese mbi 3,000 metra të larta. Disa nga pikat e interesit në Parkun Kombëtar Yoho përfshijnë hekurudhën e tunelit Spiral, Falls Takakkaw në Luginën Yoho, dhe ujërat bruz të Liqenit Emerald.

Lugina e Yoho © Jonathan Mueller / Flickr

Parku Kombëtar Tongariro, Zelanda e Re (1887)

Tongariro është më i vjetri nga 13 parqet zyrtare kombëtare në Zelandën e Re. E vendosur në ishullin qendror të Veriut, parku ka shumë qytete rreth tij, përfshirë Ohakune, Waiouru, Horopito, Pokaka, Erua, National Park Village, dhe Skifield Whakapapa. Është zone e disa vendeve të shenjta fetare, duke perfshire edhe hapësirën e dikurshëme te një fisi vendas Māori. Për shkak të vlerës së jashtëzakonshme kulturore dhe natyrore, Tongariro është një nga 28 vendet e përziera kulturore dhe natyrore të Trashëgimisë Botërore të UNESCO-s. Për sa i përket natyrës, parku përmban tre male aktive vullkanike, Ruapehu, Ngauruhoe dhe Tongariro, të cilat janë të vendosura në qendër të parkut.

Parku Kombëtar Tongariro © jipe7 / Flickr

Parku Kombëtar Sequoia, SH.B.A. (1890)

Themeluar në 1890, Parku Kombëtar Sequoia është i vendosur në malet jugore të Sierra Nevada të Kalifornisë. Mrekullite natyrore të parkut përfshijnë male gjigande, kanione, shpella dhe disa nga pemët më të mëdha në botë. Mount Whitney, i cili shtrihet 4,418 metra mbi nivelin e detit, është pika më e lartë në 48 Shtetet e Bashkuara të Amerikës dhe paraqet një nga pikat kryesore turistike të Sequoia. Pylli gjigant i Sequoia përmban pesë nga 10 pemët më të mëdha në botë, përfshirë pemën e Përgjithshme Sherman. Sot, Parku Kombëtar Kings Canyon, i themeluar në vitin 1940, administrohet bashkërisht dhe lidhet me Parkun Kombëtar Sequoia.

Parku Kombëtar Sequoia dhe Kings Canyon © Chris Weldon / Flickr

Parku Kombëtar Yosemite, SHBA (1890)

Edhe pse u mor për herë të parë nën mbrojtjen gjate kohës se presidentit nga Abraham Lincoln në 1864, Yosemite nuk u krijua zyrtarisht si një park kombëtar deri në vitin 1890. Parku ndodhet në Sierra Nevada të Kalifornisë, dhe është një nga parqet më të vjetra, më të mëdha dhe më të njohurat kombëtarë në Shtetet e Bashkuara. Ai përmban shkëmbinjtë e granitit, rrjedhjet ujore te pastra, pemët e mëdha, jetën e larmishme të egër dhe Ujëvarat e bukura Yosemite, që është ujëvara më e gjatë e Amerikës së Veriut. Lugina e Yosemite shtrihet në qendër të parkut me formacione gjigande vertikale shkëmbore që ngrihen rreth tij, përkatësisht Half Dome dhe El Capitan.

Liqeni i Taneya, Parku Kombëtar Yosemite © Su - maj / Flickr

Parku Kombëtar i Waterton Lakes, Kanada (1895)

Parku Kombëtar Waterton Lakes ndodhet në cepin jugperëndimor të provincës së Albertës në Kanada. I njohur për malet dhe shkretëtirën. Parku Waterton u krijua në 1895 dhe u emërua sipas Liqenit Waterton, i cili mban emrin e natyralistit dhe konservatorit Victorian Charles Waterton. Parku është i hapur gjatë gjithë vitit, duke ofruar shumë aktivitete sportive dhe shtigje ecjeje, duke përfshirë shtegun Crypt Lake, e cila përshkon pyje dhe kalon Falls Hellroaring. Parku është pjesë e Parkut Ndërkombëtar të Paqes Waterton-Glacier, i caktuar si një vend i trashëgimisë botërore në 1995, dhe ekosistemi i tij është aq i veçantë sa që është caktuar si Rezervë e Biosferes nga Kombet e Bashkuara.

Liqeni i Cameron në Waterton Lake Park Kombëtar © Esther Lee / Flickr

Parku Kombëtar Mount Rainier, SHBA (1899)

Mount Rainier është një vullkan aktiv në shtetin e Uashingtonit, me Seattle dhe Portland të vendosur brenda një rreze prej 300 kilometrash. Është themeluar si një park kombëtar në 1899 nga Presidenti William McKinley. Është një nga zonat më të njohura te akullnajave me mbi 25 sosh duke përfshirë Glacier Emmons dhe Carbon Glacier. Pika më e lartë është në vargmalin Kaskadë të parkut, i cili përfshin të dy vullkanet dhe malet jo-vullkanike. Ka lugina të bukura, ujëvara, livadhe nën-alpine dhe pyje me të vjetra përreth.

Mount Rainier National Park ©Jeff/Flickr

Burimi i informacionit: https://theculturetrip.com/

No comments:

Post a Comment