Qyteti fantazmë me vlerë qindra milionë euro

Është shkruar shumë herë për qytetet fantazmë nëpër vende të ndryshme të botës. Por, siç shihet, fatkeqësisht ka edhe shumë të tjerë në të gjithë planetin, dhe kjo është historia e një qyteti të tillë që ndodhet në Turqi. Qyteti i kështjellave i quajtur Burj Al Babas në Turqinë veriperëndimore (afër qytetit Mudurn) fillimisht ishte projektuar për të tërhequr mysafirë të huaj. Pasi u ndërtuan më shumë se 500 vila të njëjta në formë kështjelle dhe më shumë se 200 milionë euro u investuan në projekt, pati një rënie të mprehtë në ekonominë turke. 

Djerrinë e përjetshme

Situata është e tillë që sot 587 vila janë bosh dhe Burj Al Babas quhet “Qyteti i Fantazmave”. Edhe pse kullat i ngjajnë Disneyland-it, ai është larg parkut të famshëm argëtues. Para së gjithash, sepse në parkun argëtues më të famshëm në botë ka një turmë të përjetshme, dhe këtu – një shkretim i përjetshëm që të kujton problemet ekonomike në të cilat u gjend vendi.

Projekti filloi në vitin 2014 kur vëllezërit Yerdelen dhe Bulent Yilmaz, sipërmarrës ndërtimi nga Stambolli, u nisën për të realizuar një plan ambicioz. Kur krijuan dizajnin, ata u frymëzuan nga vendlindja e tyre. Vilat imitojnë monumentet e Stambollit – Kullën Galata dhe Kullën e Vashës.

Një formulë e pagabueshme?

Ata gjithashtu zgjodhën një vendndodhje të mirë strategjike. Mudurn është një vendpushim i njohur shëndetësor plot me burime termale, kështu që resurset e afërta do të mbushnin vaskat e hidromasazhit në çdo shtëpi dhe do të siguronin ngrohje për ngrohjen nën dysheme. Plani fillestar përfshinte 700 vila që pritej të tërhiqnin blerës të huaj që pushonin në Turqi për klimën e saj mesdhetare. Shtëpitë shiteshin nga 350 deri në 500 mijë euro secila, në varësi të vendndodhjes – çmim që i përshtatej klientelës më të pasur të Lindjes së Mesme.

Gjithashtu është planifikuar një qendër tregtare, së bashku me kopshte dhe liqene në të gjithë pronën prej 250 hektarësh. Projekti fillimisht ishte i suksesshëm. Nga numri i planifikuar i vilave, rreth 350 iu shitën blerësve nga Katari, Bahreini, Kuvajti, Emiratet e Bashkuara Arabe dhe Arabia Saudite. Por jo të gjithë ishin të kënaqur. Disa vendas ishin të frustruar që kështjellat u larguan nga arkitektura tradicionale e stilit osman të Mudurnu, ndërsa të tjerë shqetësoheshin se zhvillimi do të dëmtonte pyjet aty pranë.

E ardhmja e qytetit fantazmë

Por pati një tërmet në tregun financiar botëror, çmimi i naftës ra dhe shumë blerës të mundshëm hoqën dorë nga pasuritë e paluajtshme. Kjo, së bashku me inflacionin në rritje të Turqisë, trazirat politike dhe rënien ekonomike, i shtyu investitorët të paraqisnin falimentimin, duke e ndalur projektin në 2018.

Janë 587 shtëpi të përfunduara dhe rreth 30 milionë euro borxhe. Në vitin 2019, vëllezërve iu dha leja për të përfunduar ndërtimin e shtëpive me kontratë pasi u anulua urdhri i falimentimit, por pandemia COVID vendosi përsëri gjithçka në pauzë. I gjithë projekti u ble më pas nga një korporatë shumëkombëshe amerikane, e cila do të përpiqet të shpëtojë këtë qytet, por tani për tani ka ende rreshta të kështjellave të braktisura trekatëshe. Meqenëse infrastruktura nuk u kompletua asnjëherë, shtëpitë aktualisht janë të pabanueshme. Sot, qyteti i braktisur tërheq vetëm vizitorë kureshtarë që duan t’i hedhin një sy dhe ta përjetojnë këtë vend.