Sunday, April 21, 2024

A e dini cilat janë pesë llojet më inteligjente të kafshëve në botë?

Të gjithë e dimë se sa të zgjuar janë qentë. Ata mund të trajnohen për të zbuluar drogën, eksplozivët dhe kancerin, përveç që të ndihmojnë njerëzit me sfida të ndryshme fizike dhe emocionale.  Dimë po ashtu për aftësinë e të folurit të papagajve. Kafshët e tjera që njihen për inteligjencën e tyre përfshijnë edhe derrat dhe oktapodët. Por, sipas studimit të Revistës Discover këto janë pesë kafshët që konsiderohen si më inteligjentët në botë.

Shimpanzetë

Shimpanzetë ndajnë pothuajse 99 për qind të ADN-së sonë dhe janë të afërmit tanë më të afërt të gjallë. Ne kemi të njëjtin numër gishtash dhe këmbësh dhe kemi të njëjtin sistem nervor, muskuj dhe kocka. Edhe pse ne kemi tru më të madh, truri i shimpanzesë dhe i njeriut është i ngjashëm në strukturë dhe funksion. Shimpanzetë mund të mendojnë në mënyrë abstrakte dhe racionale dhe ata gjithashtu përdorin mjete. Ata përdorin shkopinj dhe bar për të gërmuar termitet, hedhin gurë dhe degë kur kërcënohen, përkulin gjethet për t'i përdorur si sfungjer për të marrë ujë të pijshëm dhe përdorin gurë për të thyer lëvozhgat e forta të arrave. Shimpanzetë ndajnë disa nga të njëjtat emocione si njerëzit, duke përfshirë lumturinë, dhembshurinë, ndjeshmërinë, trishtimin dhe ankthin.

Sorrat

Truri i tyre mund të jetë i vogël, por ata janë të fuqishëm. Truri i sorrës ka shumë neurone të mbushura fort që funksionojnë në mënyrë efikase. Ndërsa vlerësimi dhe përpunimi i problemeve zakonisht bëhet në korteksin cerebral, me sorrat është pak më ndryshe. Ata nuk kanë një korteks cerebral, kështu që të menduarit e tyre zhvillohet në pallium, një shtresë e trashë e lëndës gri që mbulon sipërfaqen e sipërme të trurit. Sorrat kanë demonstruar aftësinë për të përdorur shkopinj si shtiza dhe mjete për gërmimin e insekteve. Inteligjenca e tyre shtrihet në një mënyrë më të lartë të të menduarit siç është planifikimi. Kur kapin ushqimin, ata do të bëjnë sikur e fshehin atë nëse mendojnë se një kafshë tjetër po i shikon, ndërsa në fakt do ta fshehin në pendët e tyre. Në zona të caktuara dihet se hedhin arra në rrugë, për t'u copëtuar nga makinat që kalojnë.

Delfinët

Raporti i madhësisë së trurit ndaj trupit te delfinët është më i madhi pas njerëzve. Sonar i tyre natyror i lejon ata të përdorin ekolokimin për të komunikuar me njëri-tjetrin përmes tingujve, dhe një funksion tjetër i ekolokimit është aftësia për të lundruar dhe gjueti. Për shkak të aftësisë së tyre të pabesueshme për gjetjen nënujore, Marina e SHBA-së i përdori ato për të kërkuar mina dhe për të bashkuar eksplozivë ose pajisje dëgjimi në anijet e armikut. Mënyra të tjera në të cilat shfaqet inteligjenca e tyre janë lojërat e sofistikuara në të cilat ata angazhohen, përdorimi i mjeteve, gjuetia bashkëpunuese, vetëdija dhe përfshirja e tyre në rrjetet komplekse sociale. Hulumtimet tregojnë se delfinët kanë një kapacitet të madh memorie për të kujtuar dhe njohur njëri-tjetrin për 20 vjet dhe ndoshta për një jetë.

Elefantët

Përdorimi i mjeteve është një tregues i inteligjencës midis kafshëve dhe elefantët janë përdorues të sofistikuar të mjeteve. Përdorimi i tyre i degëve për qëllime të ndryshme është mbresëlënës. Kjo përfshin gërvishtjen e shpinës, përdorimin e tyre si armë kur kërcënohen dhe shkatërrimin e insekteve.  Ata mbanin edhe degë për një kohë të gjatë, për t'i përdorur më vonë kur nevojitej.

Minjtë

Minjtë janë të aftë të marrin vendime bazuar në informacione dhe njohuri për një situatë të caktuar. Ata janë gjithashtu të vetëdijshëm për proceset e tyre mendore, një koncept i avancuar i njohur si metakognition. Studiuesit treguan se minjtë shpesh refuzonin të bënin një test nëse nuk e dinin përgjigjen. 

Ata gjithashtu mund të trajnohen për t'iu përgjigjur emrit të tyre, të vrapojnë nëpër një labirint, të shtrihen, të rrotullohen dhe më shumë.

No comments:

Post a Comment