Saturday, April 6, 2024

Disa fakte interesante rreth shiut

Sa kohë duhet të bjerë një pikë shiu? Ku është vendi më me shi? A ia vlen të ecësh më shpejt në shi? Lexoni në vijim disa fakte interesante dhe përgjigje për disa prej pyetjeve më të shpeshta në lidhje me shiun.

1. Shiu fantazmë 

Në kushte të caktuara, pikat e shiut mund të bien nga qielli pa arritur kurrë në tokë. Këto pika shiu njihen si Virga, ku reshjet bien nga një re dhe avullon ose sublimohet ndërsa është ende në ajër, duke u shndërruar nga një e ngurtë drejtpërdrejt në formën e saj të gaztë.

2. A është më mirë të vraposh apo të ecësh në shi?

Kur bie shi, njerëzit shpesh pyesin se cila është mënyra më e mirë për të qëndruar të thatë. A është më mirë të vraposh në destinacion dhe të jesh i ekspozuar ndaj shiut për një kohë më të shkurtër, apo është më mirë të ecësh me një ritëm të qetë dhe të goditesh nga më pak pika shiu?

Nuk ka një përgjigje përfundimtare për pyetjen, pasi ka shumë faktorë që ndikojnë nëse dhe në çfarë mase një person laget në shi. Këto përfshijnë drejtimin e erës, madhësinë e pikave të shiut dhe lartësinë dhe gjerësinë e personit në shi.

Fizikani italian Franco Bocci, i cili ka hulumtuar këtë pyetje, shpjegon më tej: "Nuk ka përgjigje përfundimtare." Bazuar në eksperimentet komplekse matematikore, ai megjithatë arrin në përfundimin se në përgjithësi është më mirë të vraposh sa më shpejt që të jetë e mundur - edhe pse jo gjithmonë.

3. Shiu ka aromë

Kur pikat e shiut bien në toka me pluhur dhe të thatë, ato bllokojnë flluska të vogla ajri që lëshojnë lart, si në një gotë shampanjë. Këto flluska ajri më pas shpërthejnë nga pika e shiut dhe aroma shpërndahet nga era. Kjo është ajo që krijon aromën e njohur të shiut. Aroma njihet edhe si “Petrichor”.

4. Forma e pikave të shiut

Pikat e shiut shpesh përshkruhen në formën e një pike loti, e cila (për fat të keq) është e pasaktë. Në atmosferë, pikat e shiut formojnë një formë sferike: molekulat e ujit lidhen dhe mbahen së bashku nga tensioni sipërfaqësor. Sapo pikat e shiut fillojnë të bien, forma e tyre ndryshon vazhdimisht. Ata godasin pika të tjera shiu dhe rezistenca e ajrit rrafshon pjesën e poshtme të tyre, duke i bërë ato të marrin formën e një fasule pelte.

5. Sa kohë i duhet një pikë shiu për të rënë në tokë?

Nuk ka një përgjigje të thjeshtë për pyetjen se sa kohë duhet të bjerë një pikë shiu. Varet nga lartësia nga e cila po bie pika, si dhe nga sa e madhe është. Duke udhëtuar me një shpejtësi mesatare prej rreth 22.5 km/h, një pikë shiu do të merrte dy minuta për të arritur në tokë nga një lartësi re prej rreth 760 m. Pikat më të mëdha të shiut do të binin me një shpejtësi prej rreth 32 km/h dhe do të zgjasin një minutë e gjysmë, ndërsa ato të vogla do të zgjasin deri në shtatë minuta për të njëjtën distancë.

6. Cili është vendi më i lagësht në botë?

Vendndodhja me më shumë reshje në botë është Mawsynram në shtetin Maghalaya, Indi, ku bien mesatarisht 11,971 mm shi në vit. Mawsynram ndodhet pranë Gjirit të Bengalit, në kodrat Garo në jug të Himalajeve. Musonet jugperëndimore sjellin masa ajrore të ngrohta dhe të lagështa në male, ku ato grumbullohen. Kjo çon në sasi të mëdha të reshjeve.

Vendndodhja më e lagësht në Zvicër është në Säntis (2,502 m²), me një sasi mesatare vjetore të reshjeve prej 2,840 mm (1991–2020).

No comments:

Post a Comment